Gemilerde kullanılan havayı temin eden ve bunları hava tüplerine depolamayı sağlayan cihazlara hava kompresörü denir. Kompresör, pistonu sayesinde check valfleri de kullanarak havayı emer ve yüksek basınçla hava tüpüne yollar.
Şekilde iki kademeli piston ile yine iki kademeye ait check valfler bulunmaktadır. Pistonun aşağı hareketinde oluşan vakum nedeniyle 1.kademe emme valfı açılır ve filtreden geçen hava 1.kademe emme valfinden 1.kademe pistonun üzerine gelir. Pistonun yukarı hareketinde emme valfı kapanır ve sıkıştırılan hava 1.kademe basma valfını açar ve havayı 2.kademe emme valfine yollar. Bu esnada basınç 6-7 bar’dır. Pistonun aşağı hareketinde 2.kademe emme valfı açılır ve hava, küçük yani 2.kademe pistonun üstüne dolar. Pistonun yukarı hareketinde bu hava sıkıştırılarak 2.kademe basma valfını açar ve hava tüpüne gönderilir. Bu esnada basınç hava tüpündeki basınç kadar yani 20-30 bar arasındadır. Anlaşılacağı gibi gerçekte hava dört strokta değil, iki strokta basılır. Kademeli olan elemanların orijinal ifadeleri 1st stage suction veya 2nd stage delivery şeklindedir.
ÖNEMLİ NOTLAR
Sürekli bakım tutumlarda, peryodik çalışma süresi aşılmadan; piston, alt ve üst segmanlar, kademe valfleri, kaver, safety valfler ve karter yağı ile filtresi kontrol edilmelidir. Şekildeki kompresörde yağ pompası ve deniz suyu pompası mevcuttur. Yağ pompası, denizli havalarda hava yapabilir. Böyle durumlarda filtre temizlenmeli, gerekirse yağ yenilenmelidir. Bundan sonra kompresör yine yağ basıncı tutmayacağı için stop edeceğinden; kompresör, start-stop yapılarak pompa çıkışındaki her hangi bir rekor gevşetilerek havası atılmalıdır.
Deniz suyu pompası, lastik impeller vasıtasıyla suyu basar, impeller yedeği olmadığı yada su soğutma için yetersiz olduğunda jeneratör devresindeki basınçlı deniz suyu devresinden direkt devre çekilebilir. Alt kaver içinde oluşacak çamurun zaman zaman alınması gerektiği asla unutulmamalıdır.
Hava kompresörlerinin overhollerinde en çok dikkat edilecek husus pistonu bağlarken üst yani küçük segmanların kırılmasıdır. Bunun için valf yuvalarından tornavida veya benzer bir çubukla destek alınır. Check valfleri de toplarken iki şeye çok dikkat edilmelidir. Bunlar valf üzerindeki pinler ve yayların doğru şekilde bağlanmasıdır.
Hava kompresörlerinde, en az kompresörler kadar bazı işletmeciler için daha da önemli sayılan bir iş vardır. Hava kompresörlerinin ve hava tüplerinin safety valfleri ve valflerin ayar yapılması. Hava kompresörlerinde, 1.kademe ve 2.kademe olmak üzere 2 adet safety valf vardır. Kompresörün birinci kademesinin 6-7 bar’da çalıştığını kabul edersek safety valf 8-9 bar’da attırılır, ikinci kademe 30 bar’da çalıştığından safety valf 31-32 bar’da attırılır. Hava tüpleri ise çalışma basıncının %10 fazlasına yani 30 bar’da çalışıyorsa 33 bar’a attırılır. Safety valfleri attırmak için şu yöntem izlenir: Örneğin, hava kompresörü safety valflerini attırmak isteyelim. Kompresörü çalıştırıp safety valflerin ayar somunlarını gevşetip yay tansiyonunu düşürürüz, safety valfler atarken geyçlerden kontrollu bir şekilde ayar somunları sıkılır ve safety valflerin atmaması sağlanır. Genellikle çalışma basıncında safety valfler attırıldıktan sonra ayar somunları bir tur vira edilir. Ayar somunu yoksa, bu sefer de ayar, yayın altına 1 mm’lik pullar koyarak yapılır. Ancak bunun için kompresör birkaç kez çalıştırılıp stop edilir ve her seferinde safety valf sökülür.
Hava tüplerinin safety valflerini attırmak için önce hava tüpleri 29 bar’a kadar doldurulur ve presostat basıncı yükseltilerek kompresörün stop etmemesi sağlanır, bu esnada safety valfın yay tansiyonu düşürülüp attırılır. Ayar somunu tekrar sıkılıp 32-33 bar’a geldiğinde laçka edilip safety valfın atması sağlanır. Hava tüpü biraz dreyn edilip tekrar kontrol yapılır ve presostat basıncı ayarlanır.
Şekilden de anlaşıldığı gibi bazı hava kompresörlerinde yağ pompaları bulunur, bunların ayarı üzerlerindeki ayar civatalarından yapılır. (Adjusting screw vira edildiğinde basınç yükselir, laçka edildiğinde basınç düşer.) Presostat vasıtasıyla kompresörde yeterli yağ basıncı yoksa kompresör emniyet olarak stop eder. Bir diğer emniyet ise kavere monte edilmiş olan aşırı ısınmada kompresörü stop ettiren termostattır.
Item Description
1 Crankcase
2 Bearing housing
3 Flange-water pump suction
4 Elbow-water pump delivery
5 Main bearing
12 Dipstick
14 Water pump
19 Oil seal
20 Cylinder liner-1st stage
21 O ring-1st stage liner
55 Drain plug-oil
58 Anode
72 Breather
80 Crankshaft
81 Flywheel
90 Oil pump
108 Element oil filter
115 Ball-suction N.R.V.
116 Spring
126 Connecting rod assembly
128 Piston assembly
130 Cylinder head-1st stage
131 Valve cage-1st stage
132 Valve cage-2nd stage suction 1
40 Relief valve-1st stage
150 Joint-1st stage cylinder head to crankcase
157 Suction valve-1st stage
158 Delivery valve-1st stage
159 Suction valve-2nd stage
164 O ring-1st stage valve cage
167 O ring-2nd stage valve cage
177 Suction filter/silencer
182 Anode
200 Cooler tube-1st stage
201 Cooler tube-1st stage
205 Drain valve
220 Cylinder head-2nd stage
221 Valve cage-2nd stage delivery
227 Relief valve-2nd stage
235 Delivery valve-2nd stage
237 O ring-Delivery valve cage
265 Cooler tube-2nd stage
268 Drain valve
285 1st stage pressure gauge
286 2nd stage pressure gauge
A1 Connecting rod
A5 Big end bearing half liner
A5 Small end bearing
B1 Piston
B2 Compression ring-1st stage
B3 Slotted oil control ring-1st stage
B4 Compression ring-2nd stage
B5 Gudgeon pin
B6 Circlip
C13 Adjusting screw
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder