DİZEL MAKİNELERİ - II Güvenli makine vardiyası tutma esasları Gemi makineleri işletme personeli neleri çok iyi bilmelidir? • Gemi dizel makinelerinin seyre hazırlanmaları, • ilk hareketleri, • seyir süresince çalışırken gözlenmeleri, • seyirden sonra stop edilerek kapatılmaları, • zaman zaman oluşabilecek arızaları ve bu arızaların giderilmesi önlemleri, • ve onarım yöntemleri. • Diğer tüm makinelerde olduğu gibi bir dizel makinesinin hareketli parçalarının kontrol, temizlik, bakım ve ayarlarının yeniden düzenlenmesi gibi nedenlerle periyodik olarak sökülmeleri ve büyük onarımdan geçirilmeleri gerekir. • Bu tür onarımlara overhol onarımı; Makinenin iki overholü arasında geçen süreye de overhol veya bakım süreleri adı verilir. • Overhol sürelerini uzatmak bakımından makinenin belirli parçalarının dizaynı ve bu parçaların yapımlarında kullanılan malzeme ne kadar önemli ise; • işletme personelinin bakım-tutumdaki beceri ve yetenekleri de o derece önemlidir. • Vardiya alacak personelin göreve başlamadan evvel makine dairesinde yapacağı işler hakkında tam bir bilgisi olmalıdır. • Buna göre yapacağı işleri eksiksiz ve anlaşılır bir biçimde makine jurnaline veya bakım tutum defterine kayıt etmelidir. • Makine personelinin vardiya sırasında ve bakım tutum sırasında ilk hareket noktası makine dairesinde emniyetli çalışmayı temin etmektir. • Safety first….. • Vardiya Alacak Personelin Makine Dairesine Ait Bilmesi Gereken Esaslar: • Gemilerde genel olarak makine ve güverte personeli belirli saatler arasında nöbet tutar buna vardiya adı verilir. • Vardiya saatleri: • 1. vardiya: 00.00 – 04.00 , 12.00 – 16.00 • 2. vardiya: 04.00 – 08.00 , 16.00 – 20.00 • 3. vardiya: 08.00 – 12.00 , 20.00 – 24.00 • Vardiya teslim alacak personel bir önceki nöbet tutan elemandan görev teslim alırken gemide kendi bölümünde meydana gelen olay veya kayıt edilen notlar hakkında bilgi alır. • Nöbeti devralan her personel kendi nöbeti sırasında gerekli notları tutar ve nöbeti devralana bilgi verir. • Makine dairesinde vardiya alacak olan personel makine dairesi hakkında aşağıdaki esasları bilmek zorundadır. • Balast Sistemi, Yakıt ve Su Tanklarının Yerlerini Bilmek • Vardiya alacak personel gemide bulunan balast sistemi ve yakıt ve su tanklarının nerelerde bulunduğunu ve özelliklerini bilmek zorundadır. • Tatlı Su Tankları • Tatlı su tankları bakımlı ve temiz olmalıdır. • Tatlı su tank hacmi: 60 lt x (yolcu+mürettebat sayısı) x gün olarak belirlenecektir. • Tank hacmindeki gün; Kabotaj seferi için 2, Uluslar arası sefer için 3 gün olarak alınacaktır. • Liman seferinde idarenin öngördüğü kapasitede olacaktır. • Ana, Yardımcı Makine ve Kazanlara Ait Bilgi Ve Donanımları Tanımak • Vardiya alacak personel vardiya almadan önce makine dairesinde çalışmakta olan bütün makineler hakkında vardiya sırasında yapacağı gözlemler için bir bilgisinin olması gerekir. • Ana makine ve yardımcı dizellerin özelliklerini kullanma kitabından tam olarak okumuş ve anlamış olması vardiya tutma emniyeti açısından lüzumludur. • Vardiya alacağı zabitten çalışan makineler hakkında doğru bilgi alınmalıdır. Yardımcı Kazan • Tatlı Su ve Deniz Suyu Devrelerini Çalışmaya Hazır Hale Getirmeyi Bilmek • Vardiya alacak personel gemide bulunan tatlı su ve deniz suyu devrelerinin yapısının nasıl olduğunu, nasıl çalıştığını ve kullanıma hazır hale getirilmesini bilmek zorundadır. • Gemilerin türlü yerlerinde, bu arada WC’lere ve bazen yıkanma amacıyla duşlara deniz suyu sağlayan devrelere deniz suyu sistemleri adı verilir. • • Makine dairesinde bulunan takım ve malzemelerin yerlerini ve kullanımlarını bilmek • Vardiya alacak personelin makine dairesine ait bilmesi gereken esaslardan biride makine dairesinde bulunan takım ve malzemelerin yerlerini ve kullanımlarını bilmektir. • Gemilerin kendisine özel takımları olabilir. • Bunların yerini ve kullanımını bilmek her vardiya alacak personelin görevidir ve bunun önemi vardiya anında herhangi bir operasyonda doğru takım ve malzemeleri kullanarak daha çabuk iş bitirilmesini sağlamaktır. Makine Dairesinde Bulunan Takım Ve Malzemelerin Yerleri Makine Dairesinde Bulunan Takım Ve Malzemelerin Genel Görünümü • Kumanda tablolarındaki değerleri ve işaretleri kolaylıkla okuyabilmek • Tabloda çalışan makinelerin yatak hararetleri egzost sıcaklıkları ceket suyu çıkış sıcaklığı ana makine süperşarj hava giriş sıcaklığı gösterilmektedir. • Vardiya süresince her saat başı vardiya jurnaline bütün bu değerler kaydedilir. • Vardiya zabiti tablodaki bütün değerlerin yerlerini ezberinde bilip okuyabilmelidir. Makine dairesi Kumanda Odası • GEMİ DİZEL MAKİNESİNİ SEYRE HAZIRLAMAK VE ÇALIŞTIRMAK • Yağlama yağı devresini hazırlamak • Yağın ısıtılması • Makineyi Sıcak Tutmak • Tüpleri Dreyn Etmek • Devredeki valfleri açmak • Akaryakıt devresi pompalarını çalıştırmak • Rilif valfleri gözden geçirmek • Torna çarkı devreden ayırmak • Kontrol musluklarını kapatmak • Basınçlı hava ile çalıştırmak • Köprü üstüne rapor vermek Hava Tankı Dreyn Valfi • VARDİYA SIRASINDA GÖZLEM YAPMAK • Vardiya mühendisi hazırlık/ısıtma süresince dikkat edilmesi gereken konulara seyir süresince de uymalıdır. • Belirli zaman aralıklarında basınç ve sıcaklıklar manometre ve termometrelerle denetlenir. • Maksimum değerler, sözü edilen geyçler üzerinde belirtilmiştir. • Sıcaklıkların kontrolünde termometre verilerine güvenilmemesi durumunda, imkan varsa, sorun oluşturan boru el ile denetlenir. Yağlama Yağı Kuleri Giriş Ve Çıkışı • KULER: • Giriş ve çıkışlar arasındaki sıcaklık farkları mümkün olduğu kadar belirlenen değerler arasında olduğu sık sık kontrol edilerek gözlemlenmelidir. • Dolaştırılan soğutucu miktarı termostatik kontrol valfi tarafından yapılacağından gerekmedikçe soğutma sistemlerinin manuel olarak kısılmaması gerekir. • İşletme sırasında soğutma suyu giriş ve çıkış kapama valfları tümüyle açık tutulmalıdır. • Gerektiğinde, çıkış sıcaklıkları sistemin yağ veya soğutma suyunu baypas ederek ayarlanmaktadır. • Enjektörler • Vardiya esnasında enjektörlerin püskürtme yapıp yapmadığını pompadan gelen boruyu elle tutarak anlarsınız. • Püskürtme sarsıntısını parmağınızla hissedebilirsiniz. • Yakıt pompasının ve enjektörlerin performansları yanma kalitesini etkileyen önemli bir faktördür. • Makinelerin ve çalışan aksamların kontrolu: • Seyir sırasında mk. Dairesinde vardiya tutulması çok dikkatli olunmasını gerektirir. • Makine dairesinde; ana makine ve jeneratör gibi yardımcı sistemler gibi bir sürü ekipman çalışmaktadır. • Bunların kontrol altında tutulması gerekir, yani; • Yağ basınçlarına deniz suyu ve tatlı su basınçlarına, egzost sıcaklıklarına dikkat edilmelidir. • Bu kontrol ettiğimiz değerler makinenin sağlıklı çalışması ve meydana gelebilecek arızalar hakkında bize bilgi verir. • Ayrıca makinenin sesi dikkatlice dinlenmelidir. • Böylece küçük arızalar büyümeden önlenebilir. • Bir dizel makinesinde silindir egzost sıcaklığı bize o silindirdeki yanma kalitesini gösterir. • Daha sonra layner aşınmaları ve segman aşınmaları yanmayı etkiler kompresyonu azaltır. • Süper şarj hava sıcaklığını kontrol etmek • Süperşarj hava sıcaklığı hava kulerinin hava çıkışından okunarak takip edilmelidir. • Bu sıcaklık 36-42 derece arasında olmalıdır. • Türboşarjer hava soğutucularının hava filtrelerinden geçişi sırasında, aşırı doldurma havasındaki basınç düşümü denetlenir. • Çok büyük bir direnç makineye yeterli olmayan miktarda hava verilmesine neden olur. • Filtrelerin temizlenmesi gerekir. Süper Şarj Hava Sıcaklığını Gösteren Termometrenin Yeri • Devrelerde bulunan termometreleri gözden geçirip jurnale işlemek: • Ana makine ve dizel jeneratörlerin egzost sıcaklıkları Ana makinenin kaver su giriş çıkış sıcaklıkları, yağlama yağı giriş çıkış sıcaklıkları vardiyada boyunca her saat başı makine jurnaline işlenir. • Makine ve türboşarjerlerin hava filtrelerindeki basınç düşümü izlenir. • Sözü edilen filtreler, gerekli görülürse temizlenir. • Belirli zaman aralıklarında basınç ve sıcaklıklar manometre ve termometrelerle denetlenir. • Maksimum değerler, sözü edilen geyiçler üzerinde belirtilmiştir. • Sıcaklıkların kontrolünde termometre verilerine güvenilmemesi durumunda, imkan varsa, sorun oluşturan boru el ile denetlenir. • Sintineleri kontrol edip gerekirse tahliye etmek • **Uygun mevkilerde (marpol Kurallarına göre) Sintine kirli suları 15ppm ve altı olacak şekilde sintine seperatöründen geçirilerek denize basılır, yağ kayıt defterine ve ana makine jurnalına kayıt edilir. • Her vardiya sonu vardiya tutmak için gelen makine zabitine yapılan işlem anlatılır. • Samp tanktaki yağın durumunu kontrol etmek • Vardiya esnasında samptank seviyesi iskandil çubuğu ilen az iki kere kontrol edilmelidir. • Normal seviyenin altında ise yukarı temiz yağ tankından takviye yapılır. • Gerekiyorsa numune alınarak eğik düzlemde akış süresi takip edilerek talimat gereği viskozitesine bakılabilir. • Ayrıca gerekiyorsa yağın içersindeki karbonlaşma durumunu da numune alarak yağ firmasının gemilere verdiği kağıt üzerine damlatarak orada yağ katalogunda gösterilen formatlara göre kıyaslanarak karbonlaşma durumu tespit edilir. • Gavernördeki yağ seviyesini kontrol etmek • Vardiya sırasında woodword gavornörün yağ seviyesi kontrolü tesviye şişesinden yapılır. • Eksikse tamamlanır. • Ekspenşın tanktaki su seviyesini kontrol etmek • Ekspenşın tanktaki taşıntı cam göstergesinden suyun devamlı geldiği görülmelidir. • Silindiriler arasındaki egzost gazları sıcaklıkları farklı ise sebebini araştırmak • Egzost gaz sıcaklıkları silindirler arası farklılık 25 dereceyi geçerse düşük olanın pompanın gaz kolu bir miktar arttırılır. Nedenleri: • İndikatör diyagramı alınarak kompresyon ve yanma basınçları ölçülür. • Kompresyon düşük görünüyorsa limanda piston segman kontrolü yapılır. • Gerekiyorsa segman değiştirilir. • İndikatör diyagramında kompresyon iyi yanma basıncı düşükse enjektör iyi püskürtmüyordur. • Limanda dışarı alınıp atomayzer ve kütük yüzeyleri alıştırılır. • Silindirlerden birinin egzoz sıcaklığı diğerlerine göre 25 dereceden fazla ise • Kompresyon basıncı normal, yanma basıncı yüksek erken ateşleme var pompa yakıt kemini dönüş yönünde geriye kaydırırız veya pompa indikatör gaz kolunun derecesini düşürürüz. • Filtrelerdeki basınç normalin altında ise sebebini araştırarak, normal çalışma düzenine getirmek • Filtrelerde giriş ve çıkış basınç farklılığı normalin üzerinde ise filtre kirlenmiştir. • Filtreye gelen valf kapatılarak bypass yapılır ve filtre sökülerek temizlenir. • Deniz suyu ve tatlı su pompalarının salmastra glendlerinin sızdırmazlığını sağlamak • Deniz suyu ve tatlı su tulumbalarının boğazlarında kaçak görülüyorsa yedek pompa devreye alınır. • Kaçıran salmastra glendi geri çekilip eski salmastra çıkarılıp yenileri ile değiştirilir. • Glend monte edilip pompa test edilir. • Kaçak olmadığı görülünce pompa devreye alınır. • Yedeksiz pompalarda glend sıkılır. • Tatlı su ve deniz suyu pompalarında damlama halinde kaçırmaları şaftı soğutması açısından tercih edilir. • VARDİYA SIRASINDA OLUŞAN OLAĞANÜSTÜ DURUMLARI VARDİYA ZABİTİNE HABER VERMEK (Baş Mühendis) • Makine aşırı derecede yüklendiğinde • Bu durum emergency olarak kısa bır sure için uygulanabilir. • Aşırı yük tam yükün %110’unu kadardır. • Bu şekilde seyir yapılırken dikkat edilecek hususlar: • Yük indikatörü aşırı yüke göre ayarlanır.( Genelde 1 saatten fazla olmayan süreler içindir) • Yük indikatörünün aşırı yük değeri deneme seyirlerindeki raporlarında verilmiştir. • Hiçbir zaman max. egzost sıcaklıklarının geçilmesine izin verilmez. • Lubrikatörlerin ayar kolları max. yağlama pozisyonuna getirilerek, daha fazla yağın silindirlere gönderilmesi sağlanır. • Soğutma suyu ve yağlama yağı sıcaklıkları max değerlerini aşmamalıdır. • Bu şekilde seyir ederken denetim ve incelemelerin normal vardiya esnasındaki turlara göre daha da sıklaştırılması gerekir. • Bacada aşırı siyah duman varsa Egzoz hararetleri makine % 100 güç tecrübesinde katalog değerinin üzerine çıkıyorsa ana makine overload (yüksek güç)dedir. • Derhal yol kesilir. • Eğer süperşarj havası yeterli değilse de siyah duman çıkabilir. • Geminin pruvadan (baştan) kuvvetli rüzgâr veya denizin etkisinde olması veya karinasının ağır bir biçimde kirlenmesi durumunda, makinenin devir sayısı düşer ve bunun sonucu geminin hızı azalır. • Bu durumda hız düşümü, hız ayar kolu daha fazla yakıt verecek duruma getirilerek dengelenmeye çalışılmamalıdır. • Çünkü makine aşırı yükte çalışmaya başlayacaktır. • Çoğu zaman devir sayı normal devir sayısına erişmediği halde, makinenin aşırı yükü kaçınılmaz olur. • Yağ basıncı normalin altına düşünce • Makine Dairesinde: • Önce yol kesilir sonra samptank yağ seviyesine bakılır. • Eksilme varsa tamamlanır. • Eğer yine basınç düşükse baş mühendise haber verilir ve aşağıdaki işlem basamakları uygulanır: • Makinenin verdiği alarma göre pano kontrol edilir. • Makine stop edilir varsa yedek yağ pompası devreye sokulur. • Yağ regülatörü valfinden yağ basıncı ayarı yapılır. • Dizel motorlarının yağlama devrelerinde yüksek ve alçak basınç alarm devreleri kullanılır. • Yağlama devrelerinde ayrı bir temiz yağ tankı bulunduğu zaman, bu tankın görülür ve duyulur alarmlarla donatılması gerekir. • Böylelikle depodaki yağ düzeyinin yüksek veya alçak olduğu vardiya zabitleri tarafından anlaşılır. • Genel olarak yeşil ışık yüksek kırmızı ışık ise alçak seviyeye inildiğini gösterir. • Soğutma suyu normalden az devrederse • Soğutma Suyu Basıncının Azalıp Çoğalması • Olası nedenler şunlardır: • İşletme sırasında yeterli olmayan havasızlandırma ve imlâ nedenleriyle soğutma hücrelerinde havanın birikmesi. • Silindir kaverindeki soğutma suyu çıkışlarının havasızlandırma valflarının kapalı oluşu veya genleşme bölümlerinin boş çalışması gibi nedenlerle, silindir soğutma suyu sisteminin "Statik basınç hedinin" düşmesi. • Soğutma suyu sistemine giren gazın arızalara neden olması. • Soğutma suyu boruları tıkanmış: ayar valfları arızalı veya hemen hemen kapalı • Silindirlerden Birinde Soğutucu Çıkış Sıcaklığının Yükselmesi • Olası nedenler şunlardır: • Sorun oluşturan silindir aşırı yükte çalışmaktadır. • Silindir güç pistonu kızgın çalışmakta veya arızalıdır. • Soğutma hücresi yeterli bir şekilde havasızlandırılmamış. Bunun denetimi yapılmalıdır. • Silindir üzerindeki kapama valfları, kazaen kapalı bırakılmış veya arızalıdır. • Soğutma suyu boruları veya hücreleri tıkalıdır • Arıza nedeniyle soğutma suyuna gazların girmesi. Tüm Silindirlerde Soğutma Suyu Sıcaklığının Yükselmesi • Olası nedenler şunlardır: • Tüm makinenin aşırı yükte çalışması. • Yük göstergesi ve türbinlerden sonra,egzost sıcaklıklarının denetlenmesi gerekir. • Soğutma hücre ve boruları yetersiz bir şekilde havasızlandırılmıstır. • Bu durum da denetlenmelidir. • Şatof valfları tam kapalı veya çok az açık bırakılmıştır. • Soğutma suyu veya manifold boruları tıkalıdır. • Soğutucu (kuler) kirli ve hasarlıdır. • Soğutma suyu pompası arızalı olduğundan kapasitesi yeterli değildir. • Jeneratörler normal şartların dışında çalışırsa • Jeneratörler aşırı yüklenmiş demektir. • Eğer devrede tek jeneratör varsa ikinci jeneratör derhal paralele alınır ve yük kaydırılır. • Seyir emniyetini aksatmayacak şekilde fazla amper çeken elektrik motorunu stop ederiz. • Bu kompresör olabilir. • Devrelerin herhangi birinde arıza meydana gelmesi halinde • Makine üzerindeki yardımcı sistemlerin görevlerini yapmaması halinde Vardiya zabitine haber verilmesi gerekir. • Silindirlerden Birinde Düzgün Bir Yanma Meydana Gelmiyor • Silindirlerden birinde düzgün bir şekilde yanma oluşmamasının olası nedenleri şunlardır: • Sorun olan silindirin yakıt püskürtme pompası plenceri üst ölü noktasında kalmış yada tutmuş • Sorun olan silindirin yakıt püskürtme pompası veya boruları yetersiz bir biçimde havasızlandırılmış, alan hava ya da su kapsıyor. • Yakıt püskürtme pompası emme ve dişçarç valfları kaçırıyor veya yerlerinde tutmuş. • Sorun olan silindirin yakıt püskürtme pompası basınç giderme valfi kaçırıyor. • Yakıt besleme(buster) pompası kaçırıyor. • Yakıt püskürtme valfının havasızlandırma tapası açık veya kaçırıyor. • Yakıt püskürtme valfı nozulu(memesi)tıkalı veya kaçırıyor. • Kompresyon basıncı yanma için çok düşük. • Yük Göstergesinin Durumunu Değişmediği Halde Resiverdeki Süpürme Havası Basıncının Düşmesi • Olası nedenler şunlardan biri ya da birkaçı olabilir: • Türboşarjer kirli veya arızalıdır. • Türbinden önce egzost gaz kayıpları vardır. • Türbinden sonra egzost gazı karşı basıncı yükselmiştir. • Kaçıran salmastra kutuları nedeniyle hava kayıpları çoğalmıştır. • Yük Göstergesinin Pozisyonu Değişmediği Halde Manifold Borularının Egzoz Sıcaklığının Artması • Olası nedenler aşağıdakilerden biri veya birkaçı olabilir: • Makine ısıl olarak yüklenmiştir. • Makine silindirlerinin portları kirlenmiştir • Süpürme havası bölümünde skavenç yangını vardır. • Yük göstergesinin durumu değişmediği halde silindirlerden biri veya birkaçının sıcaklığının düşmesi • Olası nedenler şunlardan biri veya birkaçıdır: • Eğer, sorun olan silindirin sıkıştırma ve yanma basınçları egzoz sıcaklığı ile değişmiyorsa, bu silindirin egzost termometreleri veya pirometreleri arızalı olabilir ve denetlenip değiştirilmeleri gerekir. • Sorun olan silindirlerde ateşleme zaman zaman hiç olmuyorsa ya da silindirlere yeterli yakıt verilmiyor. • Yakıt püskürtme sistemi kaçırıyor veya kaçıran yakıt pompası valfları ya da enjektör var. • GEMİ DİZEL MAKİNESİNİ DEVREDEN ÇIKARMAK VE DURDURMAK • Yakıt kolunu stop durumuna getirmek • Makine dairesi telgrafı ile makineler tamam işareti alındıktan sonra yakıt kolu stop durumuna getirilir. • Ana yakıt valfı kapatılır ve besleme pompası stop edilir. • Bu arada belirli bir takım işlerin de yerine getirilmesi gerekir. • Bu işler geminin ve havanın durumuna bağlıdır. • Kötü bir havada veya demirleyen bir geminin yakınında ise gemi her an harekete hazır durumda bulundurulmalıdır. • Bu arada makinenin soğuduğu kanısına varılırsa soğutma suyu ve yağlama devrelerinin stop edilmesi gerekir Ana Makine Yakıt Stop Kolu • Makinenin istenmeyen bir şekilde kendiliğinden çalışmaması için ilk hareket kolu emniyete alınmalıdır. • Eğer makine uzun bir süre kapalı kalacaksa silindir ceketlerindeki soğutma suyunun boşaltılması gerekir. • Böylelikle hem paslanmanın hem de silindir ceketlerinin don olayı sonucu zarar görmesinin önüne geçirilir. • Eğer varsa tüm damlalıklı yağdanlıklar stop edilir mekanik yağdanlık el ile çalıştırılarak silindir gömleklerinin yüzeylerine bol miktarda yağ verilmesi sağlanır. • Bu arada makine torna çark bağlanarak yağın silindir yüzeylerine yayılması sağlanır. • Tüm şalterler devreden çıkarılır. • Kontrol valfleri açılarak Makineyi tornaçarka bağlamak • Makine torna çarka bağlanırken kontrol valfı olarak indikatör valfleri açılır. • İndikatör valfleri makine üzerinde bazı sorumluluklar üstlenmişlerdir. • Bu valflerin görevlerinden 2 şekilde istifade edebiliriz. • 1. si makine stop haldeyken torna çarka bağlanır ve makineye hava çakılır. • Fakat yakıt gönderilmez. • Buradaki amaç makinenin asıl çalıştırma olmadan önceki nabzını tartmaktır. • İşte silindirlerin içindede herhangi bir pislik veya istemediğimiz bir cismin olup olmadığını da torna çark esnasında indikatör valflerini açarak öğrenebiliriz. • 2. si ise makine çalışma halinde bu valflar kapalı haldedir. • Fakat silindir içindeki yanmanın nasıl olduğunu öğrenmek, yüksek basıncı öğrenmek amaçlı makine çalışır durumdayken valflar kısa bir süreliğine açılır. • İşte tam bu sırada valfın ağzına pmax cihazı adında bir cihaz bağlanır. • Bu cihaz silindir içindeki maksimum basıncı bize bir geyç vasıtasıyla gösterir. • fakat indikatör cihazı ise silindir içinde oluşan işi ,verimi ve maksimum basıncı verir bize. • bu cihazın çalışma sistemi ise şöyledir : • Dönen bir makaraya bağlı özel yapılmış bir kağıt bulunur ve bu düzeneğe bağlı olarakta bir ip vardır. • 2 strok arasında ipi çektiğimizde dönen makara kağıda bir p,v diyagramı çıkarır bu diyagrama belli başlı verim formülleri uygulanarak istediğimiz verim sonuçlarına ulaşmış oluruz . • bu cihazda yine makine çalışır durumdayken kullanılır. İndikatör diyagramı almak için kullanılan aparat • Kaver Üzerinde İndikatör Musluğu: • Ana makinede kaver üzerinde bulunan indikatör musluğu iki maksat için kullanılır: • İlk çalıştırmada piston kafası üzerinde birikmiş, yakıt, su gibi maddelerin dışarı atılmasında; • İndikatör diyagramının, musluğun dişli kısmına vira edilerek, makine çalışırken, güç diyagramının alınmasında • Vardiya sırasında makine çalışırken her silindirden Pmax ve Pcomp değerleri alınır. ( İndikatör diagramı ) • Pmax ile yanma kalitesi ve maxımum basınç, Pcomp ile de kompresyon basıncı ölçülür . • Bu elde edilen ölçüler sayesinde segmanlar ve enjektörler hakkında bilgi sahibi olunur. • Bunların sonucunda istenmeyen değerde görülen enjektör test edilir gerek duyulursa değiştirilir. • Pcomp değeriyle de kompresyon basıncı ölçülür gerekirse segmanlar değiştirilir. • Kompresyonun yüksek olması silindirlerde daha iyi bir yanma oluşturarak makineden aldığımız verimin artmasını sağlar. • İndikatör Diagramı Alma Ve Değerlendirme • Ayda en az iki defa, ana makineden diyagram alınarak geminin ilk tesliminde, seyir tecrübelerinde veya "shop trial" fabrika tecrübelerinde alınmış olan değerlerle karşılaştırma yapmak, makinenin ekonomik çalışmadaki durumunu belirler. • Alınmış olan standart değerlerden sapmalar varsa gidermek, elinizdeki makinenin ekonomik çalışmasını sağlamada yapacağınız başlıca işlem olacaktır. Aşağıda da indikatör valflerinin örneklerini görebilirsiniz • PERSONEL • Gemide, makine bölümünde kimler var? • Görevleri neler ? • Baş Mühendis (Çarkçıbaşı): • Gemi makinelerinden (ana, yardımcı) gemideki tüm teknik cihazlardan, pervanenin dönmesinden Kaptan’a karşı sorumlu kişidir. • Buzlukların düzgün çalıştığının kontrolünü yapar. • Dümen sisteminin verimli çalışmasını, onarımı ve bakımından sorumludur. • Gemi Kaptanına karşı emniyet payı dahil edilerek gemide yeterli yakıtın bulundurulmasından sorumludur. • Yakıt Defterini tutar. • Vardiyaya girmez. Herzaman vardiyadadır. • Makine 1. zabiti ( İkinci Mühendis/Çarkçı): • Ana makinelerin, yardımcı makinelerin, kazanların, güverte makinelerinin (vinçler, ırgatlar), havalandırma fanlarının Baş çarkçıya karşı sorumludur. • Ayrıca filika motorlarının, air condition ünitelerinin iyi ve çalışır durumda olmalarını sağlar. • Makine lostromosuna bu bakım tutum ve onarımlar için iş verir ve denetler. • Makine bölümü disiplin işlerini düzenler. • Akşam saat 16.00-20.00 ve sabah saat 04.00-08.00 saatleri arasında makine dairesinde seyir vardiyası tutar. • Makine 2. zabiti (Üçüncü Mühendis/Çarkçı): • Makine bakım ve tutumlarında 2. mühendise yardımcı olan, makine evrak ve belgeleri ile ilgilenen makine zabitidir. • Hava kompresörleri ile seperatörlerin rutin bakım tutum işlerini yapar. • Filika motorları, acil durum dizel jeneratörü ile yangın pompasının her an çalışır durumda tutulmasını sağlar. • Kazan sularının testi ile kazanların bakım/tutumundan sorumludur. • Akşam saat 12.00-16.00 ve sabah saat 00.00- 04.00 saatleri arasında makine dairesinde seyir vardiyası tutan zabittir. • Makine 3. zabiti ( Dördüncü Mühendis/Çarkçı): İkinci mühendise makine bakım tutumlarında yardımcı olur. • Genellikle okuldan yeni mezun olmuş, en tecrübesiz mühendistir. • Sintine ve balast pompaları ile bunlara ait valfların bakımını yapar. • Makine dairesindeki yangın söndürme teçhizatı, cihaz ile aparatları her an kullanıma hazır bulundurur. • Makinelerin yağ ve yakıt harcamalarını hesaplayarak kaydeder, gemiye gelen yedek parça ve malzemelerin teslim alımı ile sayımını yapar. • Yakıt alımında iskandil alarak yakıtın taşmasını önler. • Akşam saat 20.00-24.00 ve sabah saat 08.00-12.00 saatleri arasında makine dairesinde seyir vardiyası tutan zabittir. • Elektrik Zabiti: • Geminin elektrikle ilgili tüm problemlerinin giderilmesinden Çarkçıbaşına karşı sorumlu yardımcı zabittir. • Geminin bütün elektrik tesisatını ve techizatını, dinamo, alternör, konvertör, ışıklandırma devreleri, elektrikli güç kaynakları, tüm elektrik ve elektronik otomasyon ve bunların alarmları, acil durum alarmları, seyir fenerlerinin, normal ve acil aydınlatmalarının her an çalışır durumda tutulmasından sorumludur. • Geminin limana giriş ve çıkış öncesi kreyn, vinç ve ırgatların kontrolünü yapar. • Gemide bulunan Acil GMDSS, Genel Alarm ve filika motorlarının akülerinin şarjlarını kontrol eder. • Vardiyaya girmez, 24 saat gerektiğinde görev başındadır. • Makine Lostromosu (usta): • İkinci Mühendisin verdiği emirlere göre işleri yağcılara uygun olarak dağıtır, onlarla birlikte aldığı işleri yapar. • Vardiyaya girmez, Seyir ve limanda 0800 – 1700 arasında çalışır. • Tüm makine dairesi sintinelerinin temiz bulundurulmasını sağlar, gerekli yerlerin raspa, boya ve yağlama işlerinin yapılmasından da sorumludur. • Fiter: • Yeni yapım gemilerde bulundurulmazlar. • Daha çok yaşlı ve kondisyonu düşük gemilerde bulunurlar. • Makine Lostromosu tarafından verilen torna, tesviye ve kaynak, boru işlerini yapar. • Her türlü onarım işlerinde çalışır, gemi atölyesinin temiz olmasını sağlar. • Güvertede, donanımlarda ve tanklar ile ambarlarda çıkacak kaynak, boru gibi tamir ve yenileme işlerini uygun biçimde yapar. Yağcı: • En önemli görevleri vardiya zabitleri ile beraber limanda ve seyirde makine dairesinde vardiya tutmaktır. • Vardiyasında makineleri yağlamak, çalışan makinelerin sıcaklık ve basınçlarını kontrol etmek, skavenç mahallerini ve manifoldları temizlemek vs. işlerini yapar. • Limanda; kendisine üstleri tarafından verilen işleri ve periyodik olarak yapılması gereken bakım-tutumları yapar. Ateşçi: • Buhar kazanlı gemilerde çalışan, günümüz gemilerinde ise büyük tonajlı tankerlerde görev yapan makine personelidir. • Yağcı gibi vardiya tutar. • Geminin kazanı ve kazanla iştirakli devrelerle ilgilidir. • Ayrıca kendisine verilen görevleri yerine getirir. Silici: • Makine işlerinde amirleri tarafından kendisine verilen görevleri yerine getirir. • Seyir ve liman vardiyası tutar. Pompacı: • Tankerlerde valf açma-kapatma işlerini yapmak üzere atanan kişilere gemilerde pompacı denir.
Bilgi bloğu, Denizcilik bilgi arşivi,teknik terimler,teknik kavramlar,teknik açıklamalar ,bilgi kaynağı, ödev, denizcilik dökümanları,nedir? sorusunun cevabı
12 Mart 2017 Pazar
Gemi Makine Vardiyası Tutma Esasları
DİZEL MAKİNELERİ - II Güvenli makine vardiyası tutma esasları Gemi makineleri işletme personeli neleri çok iyi bilmelidir? • Gemi dizel makinelerinin seyre hazırlanmaları, • ilk hareketleri, • seyir süresince çalışırken gözlenmeleri, • seyirden sonra stop edilerek kapatılmaları, • zaman zaman oluşabilecek arızaları ve bu arızaların giderilmesi önlemleri, • ve onarım yöntemleri. • Diğer tüm makinelerde olduğu gibi bir dizel makinesinin hareketli parçalarının kontrol, temizlik, bakım ve ayarlarının yeniden düzenlenmesi gibi nedenlerle periyodik olarak sökülmeleri ve büyük onarımdan geçirilmeleri gerekir. • Bu tür onarımlara overhol onarımı; Makinenin iki overholü arasında geçen süreye de overhol veya bakım süreleri adı verilir. • Overhol sürelerini uzatmak bakımından makinenin belirli parçalarının dizaynı ve bu parçaların yapımlarında kullanılan malzeme ne kadar önemli ise; • işletme personelinin bakım-tutumdaki beceri ve yetenekleri de o derece önemlidir. • Vardiya alacak personelin göreve başlamadan evvel makine dairesinde yapacağı işler hakkında tam bir bilgisi olmalıdır. • Buna göre yapacağı işleri eksiksiz ve anlaşılır bir biçimde makine jurnaline veya bakım tutum defterine kayıt etmelidir. • Makine personelinin vardiya sırasında ve bakım tutum sırasında ilk hareket noktası makine dairesinde emniyetli çalışmayı temin etmektir. • Safety first….. • Vardiya Alacak Personelin Makine Dairesine Ait Bilmesi Gereken Esaslar: • Gemilerde genel olarak makine ve güverte personeli belirli saatler arasında nöbet tutar buna vardiya adı verilir. • Vardiya saatleri: • 1. vardiya: 00.00 – 04.00 , 12.00 – 16.00 • 2. vardiya: 04.00 – 08.00 , 16.00 – 20.00 • 3. vardiya: 08.00 – 12.00 , 20.00 – 24.00 • Vardiya teslim alacak personel bir önceki nöbet tutan elemandan görev teslim alırken gemide kendi bölümünde meydana gelen olay veya kayıt edilen notlar hakkında bilgi alır. • Nöbeti devralan her personel kendi nöbeti sırasında gerekli notları tutar ve nöbeti devralana bilgi verir. • Makine dairesinde vardiya alacak olan personel makine dairesi hakkında aşağıdaki esasları bilmek zorundadır. • Balast Sistemi, Yakıt ve Su Tanklarının Yerlerini Bilmek • Vardiya alacak personel gemide bulunan balast sistemi ve yakıt ve su tanklarının nerelerde bulunduğunu ve özelliklerini bilmek zorundadır. • Tatlı Su Tankları • Tatlı su tankları bakımlı ve temiz olmalıdır. • Tatlı su tank hacmi: 60 lt x (yolcu+mürettebat sayısı) x gün olarak belirlenecektir. • Tank hacmindeki gün; Kabotaj seferi için 2, Uluslar arası sefer için 3 gün olarak alınacaktır. • Liman seferinde idarenin öngördüğü kapasitede olacaktır. • Ana, Yardımcı Makine ve Kazanlara Ait Bilgi Ve Donanımları Tanımak • Vardiya alacak personel vardiya almadan önce makine dairesinde çalışmakta olan bütün makineler hakkında vardiya sırasında yapacağı gözlemler için bir bilgisinin olması gerekir. • Ana makine ve yardımcı dizellerin özelliklerini kullanma kitabından tam olarak okumuş ve anlamış olması vardiya tutma emniyeti açısından lüzumludur. • Vardiya alacağı zabitten çalışan makineler hakkında doğru bilgi alınmalıdır. Yardımcı Kazan • Tatlı Su ve Deniz Suyu Devrelerini Çalışmaya Hazır Hale Getirmeyi Bilmek • Vardiya alacak personel gemide bulunan tatlı su ve deniz suyu devrelerinin yapısının nasıl olduğunu, nasıl çalıştığını ve kullanıma hazır hale getirilmesini bilmek zorundadır. • Gemilerin türlü yerlerinde, bu arada WC’lere ve bazen yıkanma amacıyla duşlara deniz suyu sağlayan devrelere deniz suyu sistemleri adı verilir. • • Makine dairesinde bulunan takım ve malzemelerin yerlerini ve kullanımlarını bilmek • Vardiya alacak personelin makine dairesine ait bilmesi gereken esaslardan biride makine dairesinde bulunan takım ve malzemelerin yerlerini ve kullanımlarını bilmektir. • Gemilerin kendisine özel takımları olabilir. • Bunların yerini ve kullanımını bilmek her vardiya alacak personelin görevidir ve bunun önemi vardiya anında herhangi bir operasyonda doğru takım ve malzemeleri kullanarak daha çabuk iş bitirilmesini sağlamaktır. Makine Dairesinde Bulunan Takım Ve Malzemelerin Yerleri Makine Dairesinde Bulunan Takım Ve Malzemelerin Genel Görünümü • Kumanda tablolarındaki değerleri ve işaretleri kolaylıkla okuyabilmek • Tabloda çalışan makinelerin yatak hararetleri egzost sıcaklıkları ceket suyu çıkış sıcaklığı ana makine süperşarj hava giriş sıcaklığı gösterilmektedir. • Vardiya süresince her saat başı vardiya jurnaline bütün bu değerler kaydedilir. • Vardiya zabiti tablodaki bütün değerlerin yerlerini ezberinde bilip okuyabilmelidir. Makine dairesi Kumanda Odası • GEMİ DİZEL MAKİNESİNİ SEYRE HAZIRLAMAK VE ÇALIŞTIRMAK • Yağlama yağı devresini hazırlamak • Yağın ısıtılması • Makineyi Sıcak Tutmak • Tüpleri Dreyn Etmek • Devredeki valfleri açmak • Akaryakıt devresi pompalarını çalıştırmak • Rilif valfleri gözden geçirmek • Torna çarkı devreden ayırmak • Kontrol musluklarını kapatmak • Basınçlı hava ile çalıştırmak • Köprü üstüne rapor vermek Hava Tankı Dreyn Valfi • VARDİYA SIRASINDA GÖZLEM YAPMAK • Vardiya mühendisi hazırlık/ısıtma süresince dikkat edilmesi gereken konulara seyir süresince de uymalıdır. • Belirli zaman aralıklarında basınç ve sıcaklıklar manometre ve termometrelerle denetlenir. • Maksimum değerler, sözü edilen geyçler üzerinde belirtilmiştir. • Sıcaklıkların kontrolünde termometre verilerine güvenilmemesi durumunda, imkan varsa, sorun oluşturan boru el ile denetlenir. Yağlama Yağı Kuleri Giriş Ve Çıkışı • KULER: • Giriş ve çıkışlar arasındaki sıcaklık farkları mümkün olduğu kadar belirlenen değerler arasında olduğu sık sık kontrol edilerek gözlemlenmelidir. • Dolaştırılan soğutucu miktarı termostatik kontrol valfi tarafından yapılacağından gerekmedikçe soğutma sistemlerinin manuel olarak kısılmaması gerekir. • İşletme sırasında soğutma suyu giriş ve çıkış kapama valfları tümüyle açık tutulmalıdır. • Gerektiğinde, çıkış sıcaklıkları sistemin yağ veya soğutma suyunu baypas ederek ayarlanmaktadır. • Enjektörler • Vardiya esnasında enjektörlerin püskürtme yapıp yapmadığını pompadan gelen boruyu elle tutarak anlarsınız. • Püskürtme sarsıntısını parmağınızla hissedebilirsiniz. • Yakıt pompasının ve enjektörlerin performansları yanma kalitesini etkileyen önemli bir faktördür. • Makinelerin ve çalışan aksamların kontrolu: • Seyir sırasında mk. Dairesinde vardiya tutulması çok dikkatli olunmasını gerektirir. • Makine dairesinde; ana makine ve jeneratör gibi yardımcı sistemler gibi bir sürü ekipman çalışmaktadır. • Bunların kontrol altında tutulması gerekir, yani; • Yağ basınçlarına deniz suyu ve tatlı su basınçlarına, egzost sıcaklıklarına dikkat edilmelidir. • Bu kontrol ettiğimiz değerler makinenin sağlıklı çalışması ve meydana gelebilecek arızalar hakkında bize bilgi verir. • Ayrıca makinenin sesi dikkatlice dinlenmelidir. • Böylece küçük arızalar büyümeden önlenebilir. • Bir dizel makinesinde silindir egzost sıcaklığı bize o silindirdeki yanma kalitesini gösterir. • Daha sonra layner aşınmaları ve segman aşınmaları yanmayı etkiler kompresyonu azaltır. • Süper şarj hava sıcaklığını kontrol etmek • Süperşarj hava sıcaklığı hava kulerinin hava çıkışından okunarak takip edilmelidir. • Bu sıcaklık 36-42 derece arasında olmalıdır. • Türboşarjer hava soğutucularının hava filtrelerinden geçişi sırasında, aşırı doldurma havasındaki basınç düşümü denetlenir. • Çok büyük bir direnç makineye yeterli olmayan miktarda hava verilmesine neden olur. • Filtrelerin temizlenmesi gerekir. Süper Şarj Hava Sıcaklığını Gösteren Termometrenin Yeri • Devrelerde bulunan termometreleri gözden geçirip jurnale işlemek: • Ana makine ve dizel jeneratörlerin egzost sıcaklıkları Ana makinenin kaver su giriş çıkış sıcaklıkları, yağlama yağı giriş çıkış sıcaklıkları vardiyada boyunca her saat başı makine jurnaline işlenir. • Makine ve türboşarjerlerin hava filtrelerindeki basınç düşümü izlenir. • Sözü edilen filtreler, gerekli görülürse temizlenir. • Belirli zaman aralıklarında basınç ve sıcaklıklar manometre ve termometrelerle denetlenir. • Maksimum değerler, sözü edilen geyiçler üzerinde belirtilmiştir. • Sıcaklıkların kontrolünde termometre verilerine güvenilmemesi durumunda, imkan varsa, sorun oluşturan boru el ile denetlenir. • Sintineleri kontrol edip gerekirse tahliye etmek • **Uygun mevkilerde (marpol Kurallarına göre) Sintine kirli suları 15ppm ve altı olacak şekilde sintine seperatöründen geçirilerek denize basılır, yağ kayıt defterine ve ana makine jurnalına kayıt edilir. • Her vardiya sonu vardiya tutmak için gelen makine zabitine yapılan işlem anlatılır. • Samp tanktaki yağın durumunu kontrol etmek • Vardiya esnasında samptank seviyesi iskandil çubuğu ilen az iki kere kontrol edilmelidir. • Normal seviyenin altında ise yukarı temiz yağ tankından takviye yapılır. • Gerekiyorsa numune alınarak eğik düzlemde akış süresi takip edilerek talimat gereği viskozitesine bakılabilir. • Ayrıca gerekiyorsa yağın içersindeki karbonlaşma durumunu da numune alarak yağ firmasının gemilere verdiği kağıt üzerine damlatarak orada yağ katalogunda gösterilen formatlara göre kıyaslanarak karbonlaşma durumu tespit edilir. • Gavernördeki yağ seviyesini kontrol etmek • Vardiya sırasında woodword gavornörün yağ seviyesi kontrolü tesviye şişesinden yapılır. • Eksikse tamamlanır. • Ekspenşın tanktaki su seviyesini kontrol etmek • Ekspenşın tanktaki taşıntı cam göstergesinden suyun devamlı geldiği görülmelidir. • Silindiriler arasındaki egzost gazları sıcaklıkları farklı ise sebebini araştırmak • Egzost gaz sıcaklıkları silindirler arası farklılık 25 dereceyi geçerse düşük olanın pompanın gaz kolu bir miktar arttırılır. Nedenleri: • İndikatör diyagramı alınarak kompresyon ve yanma basınçları ölçülür. • Kompresyon düşük görünüyorsa limanda piston segman kontrolü yapılır. • Gerekiyorsa segman değiştirilir. • İndikatör diyagramında kompresyon iyi yanma basıncı düşükse enjektör iyi püskürtmüyordur. • Limanda dışarı alınıp atomayzer ve kütük yüzeyleri alıştırılır. • Silindirlerden birinin egzoz sıcaklığı diğerlerine göre 25 dereceden fazla ise • Kompresyon basıncı normal, yanma basıncı yüksek erken ateşleme var pompa yakıt kemini dönüş yönünde geriye kaydırırız veya pompa indikatör gaz kolunun derecesini düşürürüz. • Filtrelerdeki basınç normalin altında ise sebebini araştırarak, normal çalışma düzenine getirmek • Filtrelerde giriş ve çıkış basınç farklılığı normalin üzerinde ise filtre kirlenmiştir. • Filtreye gelen valf kapatılarak bypass yapılır ve filtre sökülerek temizlenir. • Deniz suyu ve tatlı su pompalarının salmastra glendlerinin sızdırmazlığını sağlamak • Deniz suyu ve tatlı su tulumbalarının boğazlarında kaçak görülüyorsa yedek pompa devreye alınır. • Kaçıran salmastra glendi geri çekilip eski salmastra çıkarılıp yenileri ile değiştirilir. • Glend monte edilip pompa test edilir. • Kaçak olmadığı görülünce pompa devreye alınır. • Yedeksiz pompalarda glend sıkılır. • Tatlı su ve deniz suyu pompalarında damlama halinde kaçırmaları şaftı soğutması açısından tercih edilir. • VARDİYA SIRASINDA OLUŞAN OLAĞANÜSTÜ DURUMLARI VARDİYA ZABİTİNE HABER VERMEK (Baş Mühendis) • Makine aşırı derecede yüklendiğinde • Bu durum emergency olarak kısa bır sure için uygulanabilir. • Aşırı yük tam yükün %110’unu kadardır. • Bu şekilde seyir yapılırken dikkat edilecek hususlar: • Yük indikatörü aşırı yüke göre ayarlanır.( Genelde 1 saatten fazla olmayan süreler içindir) • Yük indikatörünün aşırı yük değeri deneme seyirlerindeki raporlarında verilmiştir. • Hiçbir zaman max. egzost sıcaklıklarının geçilmesine izin verilmez. • Lubrikatörlerin ayar kolları max. yağlama pozisyonuna getirilerek, daha fazla yağın silindirlere gönderilmesi sağlanır. • Soğutma suyu ve yağlama yağı sıcaklıkları max değerlerini aşmamalıdır. • Bu şekilde seyir ederken denetim ve incelemelerin normal vardiya esnasındaki turlara göre daha da sıklaştırılması gerekir. • Bacada aşırı siyah duman varsa Egzoz hararetleri makine % 100 güç tecrübesinde katalog değerinin üzerine çıkıyorsa ana makine overload (yüksek güç)dedir. • Derhal yol kesilir. • Eğer süperşarj havası yeterli değilse de siyah duman çıkabilir. • Geminin pruvadan (baştan) kuvvetli rüzgâr veya denizin etkisinde olması veya karinasının ağır bir biçimde kirlenmesi durumunda, makinenin devir sayısı düşer ve bunun sonucu geminin hızı azalır. • Bu durumda hız düşümü, hız ayar kolu daha fazla yakıt verecek duruma getirilerek dengelenmeye çalışılmamalıdır. • Çünkü makine aşırı yükte çalışmaya başlayacaktır. • Çoğu zaman devir sayı normal devir sayısına erişmediği halde, makinenin aşırı yükü kaçınılmaz olur. • Yağ basıncı normalin altına düşünce • Makine Dairesinde: • Önce yol kesilir sonra samptank yağ seviyesine bakılır. • Eksilme varsa tamamlanır. • Eğer yine basınç düşükse baş mühendise haber verilir ve aşağıdaki işlem basamakları uygulanır: • Makinenin verdiği alarma göre pano kontrol edilir. • Makine stop edilir varsa yedek yağ pompası devreye sokulur. • Yağ regülatörü valfinden yağ basıncı ayarı yapılır. • Dizel motorlarının yağlama devrelerinde yüksek ve alçak basınç alarm devreleri kullanılır. • Yağlama devrelerinde ayrı bir temiz yağ tankı bulunduğu zaman, bu tankın görülür ve duyulur alarmlarla donatılması gerekir. • Böylelikle depodaki yağ düzeyinin yüksek veya alçak olduğu vardiya zabitleri tarafından anlaşılır. • Genel olarak yeşil ışık yüksek kırmızı ışık ise alçak seviyeye inildiğini gösterir. • Soğutma suyu normalden az devrederse • Soğutma Suyu Basıncının Azalıp Çoğalması • Olası nedenler şunlardır: • İşletme sırasında yeterli olmayan havasızlandırma ve imlâ nedenleriyle soğutma hücrelerinde havanın birikmesi. • Silindir kaverindeki soğutma suyu çıkışlarının havasızlandırma valflarının kapalı oluşu veya genleşme bölümlerinin boş çalışması gibi nedenlerle, silindir soğutma suyu sisteminin "Statik basınç hedinin" düşmesi. • Soğutma suyu sistemine giren gazın arızalara neden olması. • Soğutma suyu boruları tıkanmış: ayar valfları arızalı veya hemen hemen kapalı • Silindirlerden Birinde Soğutucu Çıkış Sıcaklığının Yükselmesi • Olası nedenler şunlardır: • Sorun oluşturan silindir aşırı yükte çalışmaktadır. • Silindir güç pistonu kızgın çalışmakta veya arızalıdır. • Soğutma hücresi yeterli bir şekilde havasızlandırılmamış. Bunun denetimi yapılmalıdır. • Silindir üzerindeki kapama valfları, kazaen kapalı bırakılmış veya arızalıdır. • Soğutma suyu boruları veya hücreleri tıkalıdır • Arıza nedeniyle soğutma suyuna gazların girmesi. Tüm Silindirlerde Soğutma Suyu Sıcaklığının Yükselmesi • Olası nedenler şunlardır: • Tüm makinenin aşırı yükte çalışması. • Yük göstergesi ve türbinlerden sonra,egzost sıcaklıklarının denetlenmesi gerekir. • Soğutma hücre ve boruları yetersiz bir şekilde havasızlandırılmıstır. • Bu durum da denetlenmelidir. • Şatof valfları tam kapalı veya çok az açık bırakılmıştır. • Soğutma suyu veya manifold boruları tıkalıdır. • Soğutucu (kuler) kirli ve hasarlıdır. • Soğutma suyu pompası arızalı olduğundan kapasitesi yeterli değildir. • Jeneratörler normal şartların dışında çalışırsa • Jeneratörler aşırı yüklenmiş demektir. • Eğer devrede tek jeneratör varsa ikinci jeneratör derhal paralele alınır ve yük kaydırılır. • Seyir emniyetini aksatmayacak şekilde fazla amper çeken elektrik motorunu stop ederiz. • Bu kompresör olabilir. • Devrelerin herhangi birinde arıza meydana gelmesi halinde • Makine üzerindeki yardımcı sistemlerin görevlerini yapmaması halinde Vardiya zabitine haber verilmesi gerekir. • Silindirlerden Birinde Düzgün Bir Yanma Meydana Gelmiyor • Silindirlerden birinde düzgün bir şekilde yanma oluşmamasının olası nedenleri şunlardır: • Sorun olan silindirin yakıt püskürtme pompası plenceri üst ölü noktasında kalmış yada tutmuş • Sorun olan silindirin yakıt püskürtme pompası veya boruları yetersiz bir biçimde havasızlandırılmış, alan hava ya da su kapsıyor. • Yakıt püskürtme pompası emme ve dişçarç valfları kaçırıyor veya yerlerinde tutmuş. • Sorun olan silindirin yakıt püskürtme pompası basınç giderme valfi kaçırıyor. • Yakıt besleme(buster) pompası kaçırıyor. • Yakıt püskürtme valfının havasızlandırma tapası açık veya kaçırıyor. • Yakıt püskürtme valfı nozulu(memesi)tıkalı veya kaçırıyor. • Kompresyon basıncı yanma için çok düşük. • Yük Göstergesinin Durumunu Değişmediği Halde Resiverdeki Süpürme Havası Basıncının Düşmesi • Olası nedenler şunlardan biri ya da birkaçı olabilir: • Türboşarjer kirli veya arızalıdır. • Türbinden önce egzost gaz kayıpları vardır. • Türbinden sonra egzost gazı karşı basıncı yükselmiştir. • Kaçıran salmastra kutuları nedeniyle hava kayıpları çoğalmıştır. • Yük Göstergesinin Pozisyonu Değişmediği Halde Manifold Borularının Egzoz Sıcaklığının Artması • Olası nedenler aşağıdakilerden biri veya birkaçı olabilir: • Makine ısıl olarak yüklenmiştir. • Makine silindirlerinin portları kirlenmiştir • Süpürme havası bölümünde skavenç yangını vardır. • Yük göstergesinin durumu değişmediği halde silindirlerden biri veya birkaçının sıcaklığının düşmesi • Olası nedenler şunlardan biri veya birkaçıdır: • Eğer, sorun olan silindirin sıkıştırma ve yanma basınçları egzoz sıcaklığı ile değişmiyorsa, bu silindirin egzost termometreleri veya pirometreleri arızalı olabilir ve denetlenip değiştirilmeleri gerekir. • Sorun olan silindirlerde ateşleme zaman zaman hiç olmuyorsa ya da silindirlere yeterli yakıt verilmiyor. • Yakıt püskürtme sistemi kaçırıyor veya kaçıran yakıt pompası valfları ya da enjektör var. • GEMİ DİZEL MAKİNESİNİ DEVREDEN ÇIKARMAK VE DURDURMAK • Yakıt kolunu stop durumuna getirmek • Makine dairesi telgrafı ile makineler tamam işareti alındıktan sonra yakıt kolu stop durumuna getirilir. • Ana yakıt valfı kapatılır ve besleme pompası stop edilir. • Bu arada belirli bir takım işlerin de yerine getirilmesi gerekir. • Bu işler geminin ve havanın durumuna bağlıdır. • Kötü bir havada veya demirleyen bir geminin yakınında ise gemi her an harekete hazır durumda bulundurulmalıdır. • Bu arada makinenin soğuduğu kanısına varılırsa soğutma suyu ve yağlama devrelerinin stop edilmesi gerekir Ana Makine Yakıt Stop Kolu • Makinenin istenmeyen bir şekilde kendiliğinden çalışmaması için ilk hareket kolu emniyete alınmalıdır. • Eğer makine uzun bir süre kapalı kalacaksa silindir ceketlerindeki soğutma suyunun boşaltılması gerekir. • Böylelikle hem paslanmanın hem de silindir ceketlerinin don olayı sonucu zarar görmesinin önüne geçirilir. • Eğer varsa tüm damlalıklı yağdanlıklar stop edilir mekanik yağdanlık el ile çalıştırılarak silindir gömleklerinin yüzeylerine bol miktarda yağ verilmesi sağlanır. • Bu arada makine torna çark bağlanarak yağın silindir yüzeylerine yayılması sağlanır. • Tüm şalterler devreden çıkarılır. • Kontrol valfleri açılarak Makineyi tornaçarka bağlamak • Makine torna çarka bağlanırken kontrol valfı olarak indikatör valfleri açılır. • İndikatör valfleri makine üzerinde bazı sorumluluklar üstlenmişlerdir. • Bu valflerin görevlerinden 2 şekilde istifade edebiliriz. • 1. si makine stop haldeyken torna çarka bağlanır ve makineye hava çakılır. • Fakat yakıt gönderilmez. • Buradaki amaç makinenin asıl çalıştırma olmadan önceki nabzını tartmaktır. • İşte silindirlerin içindede herhangi bir pislik veya istemediğimiz bir cismin olup olmadığını da torna çark esnasında indikatör valflerini açarak öğrenebiliriz. • 2. si ise makine çalışma halinde bu valflar kapalı haldedir. • Fakat silindir içindeki yanmanın nasıl olduğunu öğrenmek, yüksek basıncı öğrenmek amaçlı makine çalışır durumdayken valflar kısa bir süreliğine açılır. • İşte tam bu sırada valfın ağzına pmax cihazı adında bir cihaz bağlanır. • Bu cihaz silindir içindeki maksimum basıncı bize bir geyç vasıtasıyla gösterir. • fakat indikatör cihazı ise silindir içinde oluşan işi ,verimi ve maksimum basıncı verir bize. • bu cihazın çalışma sistemi ise şöyledir : • Dönen bir makaraya bağlı özel yapılmış bir kağıt bulunur ve bu düzeneğe bağlı olarakta bir ip vardır. • 2 strok arasında ipi çektiğimizde dönen makara kağıda bir p,v diyagramı çıkarır bu diyagrama belli başlı verim formülleri uygulanarak istediğimiz verim sonuçlarına ulaşmış oluruz . • bu cihazda yine makine çalışır durumdayken kullanılır. İndikatör diyagramı almak için kullanılan aparat • Kaver Üzerinde İndikatör Musluğu: • Ana makinede kaver üzerinde bulunan indikatör musluğu iki maksat için kullanılır: • İlk çalıştırmada piston kafası üzerinde birikmiş, yakıt, su gibi maddelerin dışarı atılmasında; • İndikatör diyagramının, musluğun dişli kısmına vira edilerek, makine çalışırken, güç diyagramının alınmasında • Vardiya sırasında makine çalışırken her silindirden Pmax ve Pcomp değerleri alınır. ( İndikatör diagramı ) • Pmax ile yanma kalitesi ve maxımum basınç, Pcomp ile de kompresyon basıncı ölçülür . • Bu elde edilen ölçüler sayesinde segmanlar ve enjektörler hakkında bilgi sahibi olunur. • Bunların sonucunda istenmeyen değerde görülen enjektör test edilir gerek duyulursa değiştirilir. • Pcomp değeriyle de kompresyon basıncı ölçülür gerekirse segmanlar değiştirilir. • Kompresyonun yüksek olması silindirlerde daha iyi bir yanma oluşturarak makineden aldığımız verimin artmasını sağlar. • İndikatör Diagramı Alma Ve Değerlendirme • Ayda en az iki defa, ana makineden diyagram alınarak geminin ilk tesliminde, seyir tecrübelerinde veya "shop trial" fabrika tecrübelerinde alınmış olan değerlerle karşılaştırma yapmak, makinenin ekonomik çalışmadaki durumunu belirler. • Alınmış olan standart değerlerden sapmalar varsa gidermek, elinizdeki makinenin ekonomik çalışmasını sağlamada yapacağınız başlıca işlem olacaktır. Aşağıda da indikatör valflerinin örneklerini görebilirsiniz • PERSONEL • Gemide, makine bölümünde kimler var? • Görevleri neler ? • Baş Mühendis (Çarkçıbaşı): • Gemi makinelerinden (ana, yardımcı) gemideki tüm teknik cihazlardan, pervanenin dönmesinden Kaptan’a karşı sorumlu kişidir. • Buzlukların düzgün çalıştığının kontrolünü yapar. • Dümen sisteminin verimli çalışmasını, onarımı ve bakımından sorumludur. • Gemi Kaptanına karşı emniyet payı dahil edilerek gemide yeterli yakıtın bulundurulmasından sorumludur. • Yakıt Defterini tutar. • Vardiyaya girmez. Herzaman vardiyadadır. • Makine 1. zabiti ( İkinci Mühendis/Çarkçı): • Ana makinelerin, yardımcı makinelerin, kazanların, güverte makinelerinin (vinçler, ırgatlar), havalandırma fanlarının Baş çarkçıya karşı sorumludur. • Ayrıca filika motorlarının, air condition ünitelerinin iyi ve çalışır durumda olmalarını sağlar. • Makine lostromosuna bu bakım tutum ve onarımlar için iş verir ve denetler. • Makine bölümü disiplin işlerini düzenler. • Akşam saat 16.00-20.00 ve sabah saat 04.00-08.00 saatleri arasında makine dairesinde seyir vardiyası tutar. • Makine 2. zabiti (Üçüncü Mühendis/Çarkçı): • Makine bakım ve tutumlarında 2. mühendise yardımcı olan, makine evrak ve belgeleri ile ilgilenen makine zabitidir. • Hava kompresörleri ile seperatörlerin rutin bakım tutum işlerini yapar. • Filika motorları, acil durum dizel jeneratörü ile yangın pompasının her an çalışır durumda tutulmasını sağlar. • Kazan sularının testi ile kazanların bakım/tutumundan sorumludur. • Akşam saat 12.00-16.00 ve sabah saat 00.00- 04.00 saatleri arasında makine dairesinde seyir vardiyası tutan zabittir. • Makine 3. zabiti ( Dördüncü Mühendis/Çarkçı): İkinci mühendise makine bakım tutumlarında yardımcı olur. • Genellikle okuldan yeni mezun olmuş, en tecrübesiz mühendistir. • Sintine ve balast pompaları ile bunlara ait valfların bakımını yapar. • Makine dairesindeki yangın söndürme teçhizatı, cihaz ile aparatları her an kullanıma hazır bulundurur. • Makinelerin yağ ve yakıt harcamalarını hesaplayarak kaydeder, gemiye gelen yedek parça ve malzemelerin teslim alımı ile sayımını yapar. • Yakıt alımında iskandil alarak yakıtın taşmasını önler. • Akşam saat 20.00-24.00 ve sabah saat 08.00-12.00 saatleri arasında makine dairesinde seyir vardiyası tutan zabittir. • Elektrik Zabiti: • Geminin elektrikle ilgili tüm problemlerinin giderilmesinden Çarkçıbaşına karşı sorumlu yardımcı zabittir. • Geminin bütün elektrik tesisatını ve techizatını, dinamo, alternör, konvertör, ışıklandırma devreleri, elektrikli güç kaynakları, tüm elektrik ve elektronik otomasyon ve bunların alarmları, acil durum alarmları, seyir fenerlerinin, normal ve acil aydınlatmalarının her an çalışır durumda tutulmasından sorumludur. • Geminin limana giriş ve çıkış öncesi kreyn, vinç ve ırgatların kontrolünü yapar. • Gemide bulunan Acil GMDSS, Genel Alarm ve filika motorlarının akülerinin şarjlarını kontrol eder. • Vardiyaya girmez, 24 saat gerektiğinde görev başındadır. • Makine Lostromosu (usta): • İkinci Mühendisin verdiği emirlere göre işleri yağcılara uygun olarak dağıtır, onlarla birlikte aldığı işleri yapar. • Vardiyaya girmez, Seyir ve limanda 0800 – 1700 arasında çalışır. • Tüm makine dairesi sintinelerinin temiz bulundurulmasını sağlar, gerekli yerlerin raspa, boya ve yağlama işlerinin yapılmasından da sorumludur. • Fiter: • Yeni yapım gemilerde bulundurulmazlar. • Daha çok yaşlı ve kondisyonu düşük gemilerde bulunurlar. • Makine Lostromosu tarafından verilen torna, tesviye ve kaynak, boru işlerini yapar. • Her türlü onarım işlerinde çalışır, gemi atölyesinin temiz olmasını sağlar. • Güvertede, donanımlarda ve tanklar ile ambarlarda çıkacak kaynak, boru gibi tamir ve yenileme işlerini uygun biçimde yapar. Yağcı: • En önemli görevleri vardiya zabitleri ile beraber limanda ve seyirde makine dairesinde vardiya tutmaktır. • Vardiyasında makineleri yağlamak, çalışan makinelerin sıcaklık ve basınçlarını kontrol etmek, skavenç mahallerini ve manifoldları temizlemek vs. işlerini yapar. • Limanda; kendisine üstleri tarafından verilen işleri ve periyodik olarak yapılması gereken bakım-tutumları yapar. Ateşçi: • Buhar kazanlı gemilerde çalışan, günümüz gemilerinde ise büyük tonajlı tankerlerde görev yapan makine personelidir. • Yağcı gibi vardiya tutar. • Geminin kazanı ve kazanla iştirakli devrelerle ilgilidir. • Ayrıca kendisine verilen görevleri yerine getirir. Silici: • Makine işlerinde amirleri tarafından kendisine verilen görevleri yerine getirir. • Seyir ve liman vardiyası tutar. Pompacı: • Tankerlerde valf açma-kapatma işlerini yapmak üzere atanan kişilere gemilerde pompacı denir.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder