ISO 2719-PETROL ÜRÜNLERİ VE YAĞLAYICILAR - PARLAMA NOKTASI TAYİNİ -PENSKY MARTENS KAPALI KAP METODU

ISO 2719-PETROL ÜRÜNLERİ VE YAĞLAYICILAR - PARLAMA NOKTASI TAYİNİ -PENSKY MARTENS KAPALI KAP METODU

1  KAPSAM

Bu standard, yanıcı sıvıların, süspansiyon halinde katı maddeler ihtiva eden sıvıların, yağlama yağlarının, deney şartlan altında yüzey filmi oluşturmaya meyilli sıvılann ve diğer sıvıların Pensky-Martens kapalı kap cihazı kullanılarak parlama noktaları tayin metodlarını kapsar.

2   TARİF

Parlama Noktası

Parlama noktası, belirli deney şartlan altında tatbik edilen deney alevinin numune buhannın tutuşmasına sebep olduğu ve 101,3 kPa barometrik basınca göre düzeltilmiş en düşük sıcaklıktır.

3   PRENSİP

Deney numunesi, kapağı kapatılmış numune kabı içerisinde karıştırıcı İle sürekli olarak kanştırılarak, yavaş ve sabit bir ısıtma hızıyla ısıtılır. Belirli sıcaklık aralıklarıyla, karıştırma işleminin durdurulmasıyla eş zamanlı olarak küçük bir alev, açıklıktan (diğer zamanlarda kapalı tutulmalıdır) numune kabı içerisine yöneltilir. Parlama noktası, deney alevinin tatbik edilmesiyle numune üzerindeki buharın tutuştuğu en düşük sıcaklıktır.

4  DENEY NUMUNESİNİN HAZIRLANMASI

Uçucu maddeler, şişe cidarından dlfüzyonla dışan geçebileceği için. deney numunesi, polietilen, polipropilen veya diğer plastik şişelerde muhafaza edilmemelidir.

Numunenin uçucu maddeleri ihtiva ettiğinden şüphe edilirse, Madde 4.1 ve Madde 4.2'de verilen işlemler uygulanmamalıdır.

4.1 Vizkozitesi oldukça yüksek maddelerin numuneleri deneye tabi tutulmadan evvel, makul derecede akışkan!aşincaya   kadar  ısıttlabilir.   Bununla   birlikte,   hiçbir   deney   numunesi   gerekli   olandan   fazla ısıtılmamalıdir. Deney numunesi, tahmin edilen parlama noktasının 17°C altındaki sıcaklıkların üzerindeki bir sıcaklığı geçecek kadar ısıtılmamalıdır.

Numunenin erime noktası ile parlama noktası arasındaki fark 20°C'dan daha az ise, deney numunesi, erime noktasının 3°C ± 1°C üzerindeki sıcaklığa kadar ısıtılır ve hemen numune kabına alınarak bu maddede verilen minumum sıcaklık dikkkate alınmaksızın Madde 8'de anlatıldığı gibi deneye tabi tutulur.

4.2  Çözünmüş veya serbest su ihtiva eden numuneler, kalsiyum klorür ile veya kaba bir süzgeç kağıdından veya gevşek olarak hazırlanmış pamuktan süzülerek kurutulabilir. Bu amaçla numune ısıtılabilir, fakat uzun süreli   olarak  veya   tahmin   edilen   parlama   noktasının   17°C   altındaki   bir  sıcaklığı   geçecek   kadar ısıtılmamalıdır.

Suda çözünebilir yanıcı maddeler mevcut İse, numuneden su ayrılırken bunlar da ayrılabilir.

4.3 Tahmin edilen parlama noktalan ortam sıcaklığının altında olan numuneler için deney cihazı aşağıda anlatıldığı gibi hazırlanır.

4.3.1  Numune kabı takımı (kapak, termometre ve karıştırıcı dahil), deney cihazından çıkarılır.

4.3.2   Numune kabı takımı, uygun bir soğutma banyosuna ( su veya 1+1'lik su ve etilen glikol karışımı kullanılabilir} yerleştirilir. Banyo, bir karıştırıcı ve bir kapak ihtiva etmelidir. Numune kabı grubu, banyo sıvısı ile doğrudan temas edecek durumda, kapağı ve üst kenan yatay ve numune kabı içindeki numune seviyesi, banyo sıvısı seviyesi ile aynı olacak şekilde banyoya yerleştirilmelidir.

4.3.3 Numune ile temasta olan termometre, tahmin edilen parlama noktasının en az 5°C altındaki bir sıcaklığı gösterdiğinde numune kabı takımı banyodan çıkanlır. Ortam sıcaklığının numune sıcaklığından yüksek olması sebebiyle, numunenin sıcaklığı artarken, her 1°C artışta numuneye  deney alevi  tatbik edilmelidir.

5  İŞLEM

5.1  Deneye başlamadan önce numune kabı ve parçalan iyice temizlenir ve kurutulur. Temizlemede kullanılan çözücü artıklarının cihazdan tamamen uzaklaştırdığından emin olunmalıdır. Numune kabı doldurma işareti seviyesine kadar numune ile doldurulur. Kapak kapatılır ve numune kabı, ısıtma hücresine  yerleştirilir. Numune kabının yerine tam olarak oturduğundan emin olunmalıdır. Termometre, yuvasına yerleştirilir. Deney beki yakılır ve alevin çapı 4 mm ± 0,5 mm olacak şekilde ayarlanır. Numune, termometrenin gösterdiği sıcaklık, dakikada 5°C veya 6°C artacak şekilde ısıtılır. Karıştırıcı dakikada (90 -120) devir hızla çalıştırılarak numune yukarıdan aşağı doğru hareket ettirilir,

5.2   Parlama noktalarının 110⁰C ‘a eşit veya altında olduğu tahmin edilen numuneler için deney alevi, tahmin edilen parlama noktasının 18°C - 23°C altındaki bir sıcaklıktan başlayarak 110⁰C'a kadar her TC'da tatbik edilir. Deney alevi, kapak üzerinde bulunan ve kapakçık ve deney alevi tatbik tertibatını kontrol eden çalıştırma mekanizmasının, alev tatbik tertibatı 0,5 s içinde numune kabı içindeki buhar atmosferine daldırılacak, bu pozisyonda 1 s tutulacak ve hemen geri çekilecek şekilde çalıştırılmasıyla tatbik edilir.

5.3  Parlama noktaları 110^oC un üzerinde olduğu tahmin edilen numuneler için, deney alevi, tahmin edilen parlama noktasının 17°C - 23°C altındaki bir sıcaklıktan başlayarak 2°C'un katlan olan her sıcaklıkta, yukarıda belirtildiği gibi tatbik edilir.

5.4  Numune kabı içerisinde ikinciden başlayarak yirminciye kadar takibeden deney alevi tatbiklerinde, parlamaya sebep olan deney alevinin tatbik edildiği anda termometreden okunan sıcaklık, parlama noktası olarak kaydedilir. Gerçek parlamaya sebep olan deney alevi tatbikinden önceki tatbiklerde, deney alevini zaman zaman saran mavi bir halenin görülmesi, gerçek parlama noktası olarak dikkate alınmamalıdır.

İlk deney alevi tatbikinde parlama görülürse veya yirminciye kadar deney atevi tatbiklerinde parlama görülmezse işlem yeni bîr deney numunesi ile tekrarlanmalıdır. İlk deney alevi tatbikinde pariama görülür fakat ilk deney alevi tatbikinden daha düşük bir sıcaklıkta parlama görülmezse, ilk deney alevinin tatbik edildiği sıcaklık, pariama noktası olarak alınır.

6   SONUÇLARIN GÖSTERİLMESİ

6.1   BAROMETRİK BASINCA GÖRE DÜZELTME

Deney anındaki barometrik ortam basıncı belirlenir ve kaydedilir. Ortam basıncı 101,3 kPa'dan farklı ise, parlama noktası aşağıdaki bağıntı ile düzeltilir.

Düzeltilmiş parlama noktası = C + 0,25 (101,3 - p)

Burada;

C : gözlenen parlama noktası, °C,

p : Ortam barometrik basıncı, kPa

dır.

Bu hesaplamada kullanılan barometrik basınç, deney sırasında laboratuvardaki ortam basıncı olmalıdır. Meteoroloji istasyonlannda ve hava alanlarında kullanılanlar gibi deniz seviyesine göre önceden düzeltilmiş olan barometreler kullanılmamalıdır.

6.2   Düzeltilmiş parlama noktası 0,5°C yaklaşımla kaydedilir.