Deniz endüstrisinde hem
damıtma ürünü olan ince yakıtlar ve hem de artık yakıtlar
kullanılmaktadır.Dolayısıyla günümüzde, üretici petrol şirketlerine bağlı
olarak türlü yakıtlar çeşitli isimlerle belirtilmektedir.
Bazı büyük tonajlı
gemilerin yardımcı makinelerinde ‘gas oil’ kullanılmaktadır. Bu yakıt ‘Bunker
Gas Oil’ ve ‘Marine Gas Oil’ gibi türlü isimlerle anılır. Gas oil bir damıtma
ürünü olup, berrak ve parlak görünümdedir.İçerisinde atık yakıt bulunmayan çok
temiz bir yakıttır. Diğer taraftan dizel oil, eğer az miktarda atık yakıt
kapsarsa rengi koyulaşır ve siyaha döner. Tam olarak söylemek gerekirse dizel
oil, gas oilin %10 fuel oil ile karışımından oluşur. Bu tür yakıt ‘Marine
Diesel Oil’ olarak isimlendirilir. Birçok üretici firma atık yakıtları, Bunker
C adına ek olarak ‘Ağır Fuel Oil’ ‘Bunker Fuel Oil’ ve ‘Marine Fuel Oil’
şeklinde isimlendirir. Bu yakıtlar yüksek viskositeli olup, dünyanın bir çok
yerinde ucuz olarak satılmaktadır. Bazen ucuz yakıtlardan daha düşük
viskositeli yakıtlar da bulunmaktadır. Bunlara ‘Intermediate Fuel’ veya ‘Orta
Fuel Oil’ adları verilmektedir. Bu tür yakıtlara üretici firmalar ‘Light Fuel
Oil’ veya ‘Hafif Fuel Oil’ de demektedir.Hafif fuel oiller 50 derece selsius
deki maksimum viskositeleri ile belirtilir.Örnek olarak IF 180, maksimum
viskositesi 50 derecede 180 cSt olan yakıttır.
ISO standartlarında
belirtilen yakıt terimlerinden olan RM yakıtın iyilik derecesini verir. Burada
‘R’ artık anlamına gelen ‘Residue’ kelimesidir.Örnek olarak RMC10, viskositesi
100°C’de 10 cSt olan artık yakıt anlamına gelir.Bu durum diğer standartlarda da
geçerlidir.
Aynı şekilde ISO ve diğer
standartlarda geçen ‘D’ harfi distile anlamına gelir.Örnek olarak DMX,DMA,DMB
ve DMC
DMX
: Bu yakıt yüksek
uçuculukta bir damıtma ürünü olup, devir sayısı 1200 rpm ve daha yukarı olan
yüksek ve süper yüksek devirli dizel makinelerde kullanılmaktadır.Bu yakıtlar
genelde gemide emercensi makinelerde kullanılmaktadır.
DMA
: Orta uçuculukta,
parlak ve temiz bir damıtma ürünüdür.Bu yakıt genel olarak ‘ Marine Gas Oil ‘
olarak da isimlendirilir.
DMB
: Alçak uçuculukta bir damıtma ürünüdür. DMA’e
benzerlik gösterir fakat az miktarda artık yakıt içerdiğinden siyah renkte bir
görünüşü vardır.
DMC
: DMB’den daha çok
oranda artık yakıt içeren bir yakıttır. Diğerlerine nazaran karbon artığı,
tortu miktarı,aliminyum + silikon ve vanadyum miktarı daha fazladır.
Tablo : ISO 8217 (1996) ve BS MA 100 (1996)
artık yakıtların standart tablosu
International
Standard ISO 8217: 1996
British
Standard BS MA 100: 1996|
Characteristics |
Test Method
|
Limit |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
ISO-
F- |
|
Grade |
|
|
RMA
10 |
RMB
10 |
RMC
10 |
RMD
15 |
RME
25 |
RMF
25 |
RMG
35 |
RMH
35 |
RMK
35 |
RMH
45 |
RMK
45 |
RML
45 |
RMH
55 |
RMK
55 |
RML
55 |
|
Density at 15°C, kg/m3 |
ISO 3675 or ISO 12185 |
max.
|
975
|
981
|
981
|
985
|
991
|
991
|
991
|
991
|
1010
|
991
|
1010
|
-
|
991
|
1010
|
-
|
|
Kinematic Viscosity at 100°C mm2/s (1) |
ISO 3104
|
max.
|
10.0
|
10.0
|
10.0
|
15.0
|
25.0
|
25.0
|
35.0
|
35.0
|
35.0
|
45.0
|
45.0
|
45.0
|
55.0
|
55.0
|
55.0
|
|
Flash point °C |
ISO 2719 |
min.
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
|
Pour Point (upper), °C (2) Winter Quality Summer Quality |
ISO 3016
|
max.
max. |
0
6 |
24
24 |
24
24 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
30
30 |
|
Carbon Residue, % (m/m) |
ISO 10370
|
max.
|
10
|
10
|
14
|
14
|
15
|
20
|
18
|
22
|
22
|
22
|
22
|
-
|
22
|
22
|
-
|
|
Ash, % (m/m) |
ISO 6245 |
max.
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.15
|
0.15
|
0.20
|
0.20
|
0.20
|
0.20
|
0.20
|
0.20
|
0.20
|
0.20
|
|
Water, % (v/v) |
ISO 3733 |
max.
|
0.50
|
0.50
|
0.50
|
0.8
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
1..0
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
|
Sulphur, % (m/m) |
ISO 8754 |
max.
|
3.5
|
3.5
|
3.5
|
4.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
|
Vanadium, mg/kg |
ISO 14597 |
max.
|
150
|
150
|
300
|
350
|
200
|
500
|
300
|
600
|
600
|
600
|
600
|
600
|
600
|
600
|
600
|
|
Aluminium plus Silicon, mg/kg |
ISO 10478 |
max
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
80
|
|
Total Sediment, Potential, % (m/m) |
ISO 10307-2 |
max
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
(1) 1 mm2/s= 1 cSt. Farklı sıcaklıklardaki fuel-oillerin viskositeleri için viskosite konversiyon tablosuna bakınız.
(2) Alıcıların Kuzey ve Güney yarım kürede çalışmaları halinde, gemideki donanımın bu akma noktasına uygunluğundan emin olmalıdır
Tablo : ISO 8217 ve BS MA 100
distile yakıtların standart tablosu
International Standard ISO 8217: 1996British Standard BS MA 100: 1996
|
|
|
|
Designation
ISO-F-
|
|||
|
Characteristics |
Test Method |
Limit
|
DMX
|
DMA
|
DMB
|
DMC
|
|
Density at 15°C, kg/m3 |
ISO 3675 or ISO 12185 |
max.
|
-
(1)
|
890
|
900
|
920
|
|
Kinematic Viscosity at 40°C, mm2/s (2) |
ISO 3104 |
min.
max. |
1.40
5.50 |
1.50
6.00 |
-
11.0 |
-
14.0 |
|
Flash Point, °C |
ISO 2719 |
min.
|
43
|
60
|
60
|
60
|
|
Pour Point (Upper) (3) °C Winter °C Summer |
ISO 3016 |
max
max.
|
-
-
|
-6
0
|
0
6
|
0
6
|
|
Cloud Point, °C |
ISO 3015 |
max.
|
-16 (4)
|
-
|
-
|
-
|
|
Sulphur, % (m/m) |
ISO 8754 |
max.
|
1.0
|
1.5
|
2.0
|
2.0
|
|
Cetane Number |
ISO 5165 |
min.
|
45
|
40
|
35
|
-
|
|
Carbon Residue (micro method 10% (V/V) distillation bottoms) % (m/m) Carbon Residue (micro method ) % (m/m) |
ISO 10370 ISO 10370 |
max max |
0.30 - |
0.30 - |
-
0.30
|
-
2.50
|
|
Ash, % (m/m) |
ISO 6245 |
max.
|
0.01
|
0.01
|
0.01
|
0.05
|
|
Sediment, % (m/m) |
ISO 3735 |
max.
|
-
|
-
|
0.07
|
-
|
|
Total Existent Sediment, % (m/m) |
ISO 10307-1 |
max
|
-
|
-
|
-
|
0.10
|
|
Water, % (v/v) |
ISO 3733 |
max.
|
-
|
-
|
0.3
|
0.3
|
|
Vanadium, mg/kg |
ISO 14597 |
max
|
-
|
-
|
-
|
100
|
|
Aluminum
plus
Silicon, mg/kg |
ISO 10478 |
max.
|
-
|
-
|
-
|
25
|
(2) 1 mm2/s = 1 cSt
(3) Alıcıların Kuzey ve Güney yarım kürede çalışmaları halinde, gemideki donanımın bu akma noktasına uygunluğundan emin olmalıdır
(4) Bu yakıt ısıtılmaksızın -15°C çevre sıcaklığına kadar kullanılır.
CIMAC (1990) DİZEL MAKİNELERİ İÇİN ARTIK YAKITLAR
|
|
CIMAC
|
|||||||||||||
|
Characteristics |
Limit
|
A 10
|
B 10
|
C 10
|
D 15
|
E 25
|
F 25
|
G 35
|
H 35
|
K 35
|
H 45
|
K 45
|
H 55
|
K 55
|
|
Related
to ISO 8217 : 1996 |
|
RMA 10
|
RMB 10
|
RMC 10
|
RMD 15
|
RME 25
|
RMF 25
|
RMG 35
|
RMH 35
|
RMK 35
|
RMH 45
|
RMK 45
|
RMH 55
|
-
|
|
Density
at 15°C, kg/m³ |
max.
|
950
|
975
|
975
|
980
|
991
|
991
|
991
|
991
|
1010
|
991
|
1010
|
991
|
1010
|
|
Kinematic
Viscosity at 100°C, cSt (1) |
max.
min (3) |
10.0
6.0 |
10.0
|
10.0
|
15.0
|
25.0
15.0 |
25.0
|
35.0
|
35.0
|
35.0
|
45.0
|
45.0
|
55.0
|
55.0
|
|
Flash
Point, °C |
min.
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
60
|
|
Pour
Point, °C - Winter Quality - Summer Quality |
max.
max.
|
0
6
|
0
6
|
24
24
|
30
30
|
30
30
|
30
30
|
30
30
|
30
30
|
30
30
|
30
30
|
30
30
|
30
30
|
30
30
|
|
Carbon
Residue, % (m/m) |
max.
|
12
|
12
|
14
|
14
|
15
|
20
|
18
|
22
|
22
|
22
|
22
|
22
|
22
|
|
Ash,
% (m/m) |
max.
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.15
|
0.15
|
0.15
|
0.15
|
0.15
|
0.15
|
0.15
|
0.15
|
|
Total
Sediment After Ageing, % (m/m) |
max
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
0.10
|
|
Water,
% (v/v) |
max.
|
0.50
|
0.50
|
0.50
|
0.80
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
1..0
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
1.0
|
|
Sulphur,
% (m/m) |
max.
|
3.5
|
3.5
|
3.5
|
4.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
5.0
|
|
Vanadium,
mg/kg |
max.
|
150
|
150
|
300
|
350
|
200
|
500
|
300
|
600
|
600
|
600
|
600
|
600
|
600
|
|
Aluminium
plus Silicon, mg/kg |
max. |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
80 |
|
Ignition
Properties |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tablo :
CIMAC(1990) distile yakıt standartları
|
Characteristics |
Limit
|
CIMAC DX
|
CIMAC DA
|
CIMAC DB
|
CIMAC DC
|
|
Related
to ISO 8217 Specification |
|
ISO-F DMX
|
ISO-F DMA
|
ISO-F DMB
|
ISO-F DMC
|
|
Residual
Inclusion |
|
None
|
None
|
Some Trace
|
Allowed
|
|
Density
at 15°C, kg/m³ |
max.
|
-
|
890
|
900
|
920
|
|
Kinematic
Viscosity at 40°C, cSt (1) |
max.
min. |
5.5
1.4 |
6.0
1.5 |
11
2.5 |
14
|
|
Flash
Point, °C |
min.
|
43
|
60
|
60
|
60
|
|
Pour
Point °C Winter (5) °C Summer |
max.
max.
|
-
-
|
-6
0
|
0
6
|
0
6
|
|
Cloud
Point, °C |
max.
|
-16
|
-
|
-
|
-
|
|
Carbon
Residue Ramsbottom on 10% res, % m/m Microcarbon % m/m |
max
max |
0.20
|
0.20
|
0.25 |
0.25 |
|
Ash,
% (m/m) |
max.
|
0.01
|
0.01
|
0.01
|
0.03
|
|
Sediment
by Extraction, % (m/m) |
max.
|
-
|
-
|
0.02
|
-
|
|
Total
Sediment, % (m/m) |
max
|
-
|
-
|
-
|
0.05
|
|
Water,
% (v/v) |
max.
|
-
|
-
|
0.30
|
0.30
|
|
Cetane
Number (4) |
min.
|
45
|
40
|
35
|
35
|
|
Visual
Inspection |
|
Clear (3)
|
Clear (3)
|
May be Black
|
May be Black
|
|
Sulphur,
% (m/m) |
max.
|
1.0
|
1.5
|
2.0
|
2.0
|
|
Vanadium,
mg/kg |
max
|
-
|
-
|
-
|
100
|
|
Aluminium
plus Silicon, mg/kg |
max.
|
-
|
-
|
-
|
25
|
(1)
1 mm2/s = 1 cSt
(2)
Note that although predominantly consisting of distillate fuel, the residual
oil proportion can be significant
(3)
Visual Inspection - (Qualitative) ASTM D 4176 'Free Water & Particulate
Contamination'
(4)
Cetane Index may be used if no cetane improvers are applied .(Not for DC)
(5)
Applies to region and season in which fuel is to be stored and used.
(Upper value winter quality, Bottom value summer quality)
(Upper value winter quality, Bottom value summer quality)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder