Bilgi bloğu, Denizcilik bilgi arşivi,teknik terimler,teknik kavramlar,teknik açıklamalar ,bilgi kaynağı, ödev, denizcilik dökümanları,nedir? sorusunun cevabı
18 Mart 2017 Cumartesi
GEMİ YARDIMCI MAKİNELERİ
GEMİ YARDIMCI MAKİNELERİ Ana makine yardımcıları • Her türlü hava ve deniz kosullarında ve limanlarda gemilerin normal çalısma düzenini sürdüren makinelere “Gemi yardımcı makineleri" adı verilmektedir. • Gemi yardımcı makineleri: • a) Ana makine yardımcıları ve • b)güverte yardımcıları olmak üzere iki bölüme ayrılırlar. • Çok büyük olmayan bir motorlu gemide 70 civarında yardımcı makine bulunmaktadır. • Bu makinelerden bir bölümü hizmet makineleridir. Güverte yardımcıları • Gemilerde kullanılan Ana makinelerin çalıstırılmasıyla iliskisi bulunmayan makinelerdir. • Gemilerin yükleme ve bosaltmasında kullanılan vinçler, kreynler, demir ve halat ırgatları, filika mataforaları ya da filika vinçleri, römorklerdeki yedekleme ırgat makineleri, dümen makineleri ile dümen donanımları da güverte yardımcıları sınıfına girerler. Hizmet makineleri • Ana makineye yardımcı olmayan, geminin sevk sistemi ile direkt bağlantılı olmayan, gemi personeli ve yolcuların rahatını saglayan makineler "Görev (hizmet) makineleri" olarak bilinir. • Içme suyu pompası, deniz suyu servis pompası, yıkanma suyu pompası, sintine pompası, yangın pompası, buzluk kompresörleri vb. birer hizmet makinesidir. • Gemilerde kullanılan kazanlar genellikle ikiye ayrılırlar: • 1)Ana kazanlar(MAİN BOİLERS) • 2)Yardımcı kazanlar(AUXILIARY BOİLERS) Ana kazanlar (Main boilers) • Geminin ana makinesi; yani pervaneyi çeviren makine türbin ise, türbinde kulanılan buharın (steam) elde edildiği kazan, ana kazan olarak tanımlanır. (Main boliers) Stim kazanı teorisi: Sağdaki şemada basit olarak modern bir buhar kazanı çalışma teorisini görmektesiniz. Üretici firmalar yakıttan maksimum enerjiyi almak ve bu enerjiyi suya transfer etmek için birçok değişik modeller geliştirmektedir. Foster Wheeler kazanın şematik görünümü Babcock kazanın foto grafik görünümü Yardımcı kazanlar (Auxiliary boilers) • Pervanesi, diesel motoru ile çalıştırılan gemilerde kullanılan kazanlara, yardımcı kazanlar denilir. (Auxılıary boilers) Yardımcı kazanlar 13 Gemilerde sadece liman kullanımı için stim kazanları bulunur ve çeşitli ihtiyaçlar için kullanılmaktadır, genel olarak bunlara yardımcı kazanlar adı verilir. Bu tip kazanlar müşteri ihtiyaçlarına göre üretici tarafından değişik dizaynlarda üretilirler. Bu kazanlara buhar kazanı adı da verilmektedir. Oldukça değişik tip ve dizaynda kazanlar ile karşılaşabilirsiniz. Yardımcı kazanlar 14 Yardımcı Kazan, suyun belli bir basınç altında ısıtıldığı kapalı bir gemi teçhizatıdır. Burada üretilen stim daha sonra kazan dışında mevcut bir kapalı çevrim vasıtası ile muhtelif işlemler veya ısıtma amacı ile kullanılır. Bazılarını saymak gerekirse; Yaşam yerlerini ısıtılması, Yağlama yağının ısıtılması, Yakıtın ısıtılması, Kullanım suyunun ısıtılması, Muhtelif tankların temizlenmesi, Yardımcı türbinler için stim üretilmesi, vs. • Günümüzde Buhar kazanları gemilerde ana sevk sistemi için çok sık kullanılmasada her gemide çeşitli görevler için enaz bir adet sıcak su / stim(buhar) kazanı bulunmaktadır. Genel olarak : • Kargonun ısıtılması • Yakıtın ısıtılması • Yaşam mahallerinin ısıtılması gibi görevler sayılabilir… Yardımcı kazanlar • Genel bakış • Gemilerde sıcak su ve/veya stim üretmenin çeşitli yöntemleri bulunmaktadır. • Esas olarak, sıcak su veya stim Dizel ana makinanın egzost gazlarında mevcut atık ısıdan veya ana stim kazanından elde edilir. • Bu durumda geminin seyir durumunda olması esas olduğu unutulmamalıdır. • Limandan çıkıldıktan sonra seyirde ,yardımcı kazanın yakıt ile ısıtılmasına son verilir. • Egzost gazları üzerinde bulunan sıcaklık (250- 340 derece) ana makineden alınan güce orantılı olarak düşer veya artar. • Egzost gazları bacayı terk ederken ısısı 130- 160 derece civarındadır. • Ekonomayzer borularında buharlaşan su yardımcı kazanın su stim dramında toplanır. Buradan değişik kullanım yerlerine dağılır. Yardımcı kazanlar 18 Genel bakış Aşağıdaki basit diyagramda, bir gemide mevcut ana sevk sisteminden ısının alınışı hakkında genel bir fikir vermektedir. 1. Sıcak su veya stim, A/C ısıtma sistemi 2. Sıcak su veya stim, banyo ve mutfak sıcak su sistemi 3. Sıcak su veya stim, yakıt ısıtma sistemi 4. Sıcak su veya stim, Yağlama-yağı ısıtma sistemi Main propulsion diesel engine and/or steam boiler Chimney & Exhaust gas 1 2 3 - 4 YARDIMCI KAZANLAR: (AUXILIARY BOİLERS): • Motorlu gemilerde yardımcı kazanlar, düşük basınçlarda sitim üreterek, ısınma ve ısıtma sistemlerinde kullanılır. • Yani, soğuk havalarda gemiyi ısıtmak ve ağır yakıtın, HFO (heavy fuel oil) ısıtılarak püskürtme viskozitesine indirilmesinde kullanılır. • Bir kazandan devamlı suretle buhar alabilmek ve buharı istenilen basınca ve sıcaklığa yükseltebilmek için buharlaşan suyun yerine kesintisiz bir düzenle su vermek, bu suya ve buharada yine uygun bir düzen içinde ısı vermek gerekir. • Bu nedenle basit kazanın bünyesinde istenilen buharın niteliğine göre bazı önemli değişiklikler yaparak makine tesislerini de bir takım su ve yakıt sistemleri ile donatarak sağlanabilir. Su buharının oluşumu YARDIMCI KAZANLAR • Ana makinesi, diesel motoru ile çalışan büyük ham petrol taşıyan tankerlerde yardımcı kazanlar su borulu kazanlardır. • Bu kazanlardan elde edilen düşük süperhiterli (150/250 derece) ve 10kg/cm2 basınçlı stim, türbinle çalışan cargo pump (ham petrolu basan pompalar)’larda ve • doymuş(satureted) 7kg/cm2 stim de, güvertede sitimle ( buharla çalışan ) demir ırgatı / halat ırgatları ve vinçlerin çalıştırılmasında ve ısıtma sistemlerinde kullanılır. YARDIMCI KAZANLAR • Burada bazı deyimleri açıklamak gerekirse; • Doymuş stim/ buhar (satureted steam) • Stimin; su ve stim dramından elde edilmesi. • Yani, dramın içinde su ve stim birlikte bulunur. • Süperhit stim-doymuş buharın tekrar boru demetlerinden geçilerek kızgınlaştırılmasıdır. Doymuş stim/buhar • Su kapalı bir kap içinde kaynatılırsa kaynama derecesi suyun yüzeyindeki basınca göre değişecektir. Burada oluşan buhar devamlı ısıtılırsa suyun basıncı ile sıcaklığı da yükselecektir. • Bu buhar düzenli bir akışla dışarıya alınırsa bu buhara su ile temasta bulunduğu için yaş doymuş buhar denilir. Kızgın buhar (süperhit stim) • Dışarı alınan bu buhar boru vasıtası ile bir ısı kaynağından mesela bacadan geçirilirse , bacadaki sıcak gazların ısısından yararlanarak önce kuru doymuş buhar haline gelir, bu esnada beraber taşıdığı su zerreleri tamamen buharlaşıncaya kadar sıcaklığı değişmez. • Kuru buhar durumuna geçtikten sonra sıcaklığı artmaya başlar. İşte sıcaklık derecesi yükselmiş olan bu buhara kızgın buhar denilir. • Buhar türbinleri kızgın buharla çalışır. YARDIMCI KAZANLAR • Motorlu büyük ham petrol taşıyan tankerlerin ,en az üç adet cargo pompaları vardır ve bunlar türbin ile çalışırlar. • Her birinin kapasitesi (1500ton/saat)’tir. Genellikle ham petrol taşıyan tankerlerin bütün güverte üstü makineleri stimle çalışır. • Yangın ve patlama riskine karşın. • Bunun için; dizel motorlu tankerlerde genellikle su borulu yüksek kapasiteli yardımcı kazanlar bulundurulmaktadır. Şekilde gemilerde çok sık kullanılan Danimarka patenli su borulu yardımcı kazan görülmektedir. ANA MAKİNA EGZOST GAZLARINDAN FAYDALANMA VE EGZOST GAZI KAZANLARI (EXHAUST GAS BOİLERS): • Dizel motorlu gemilerde, yapımcı firmalar ana makinenin yaktığı yakıtın egzost gazlarının ısısını, en yüksek seviyede kullanarak verimi arttırma yoluna gitmişlerdir. • Bacaya (havaya) giden gazlarda toplam, ısıdan %35’e varan bir ısı kaybı vardır. • Daha etraflı açıklarsak; ana makine egsozu, supercharge türbininden çıkıp bacaya giderken gazların sıcaklığı ortalama (340°C) dir. • İşte, 340 derece sıcaklıktaki bacaya giden ana makine egzost gazlarını, bacada monte edilmiş, egsozt kazanından geçirerek 340 derece sıcaklığı,160 dereceye düşürüp, seyirde bedavadan stim elde ederek, turbo jeneratörde, yine bedavadan elektrik üretip, geminin tüm elektrik ihtiyacını karşılayabiliriz. ANA MAKİNA EGZOST GAZLARINDAN FAYDALANMA VE EGZOST GAZI KAZANLARI (EXHAUST GAS BOİLERS): • Bu suretle, bir diesel motorlu bir makine dairesi verimini %85’e çıkarabiliriz. • Motorlu gemilerde, egsozt gazından, bacaya monte edilmiş egsozt gaz ekonomayzer (ekonomiser) yani baca kazanı vasıtası ile düşük basınçta 7/10 kg/cm2 ve doymuş buhar elde edilerek gemi ısıtmasında ve ağır yakıt inceltilmesinde bu bedavadan temin edilmiş stim kullanılır. • Aşağıdaki şekilde ekonomayser’li bir yardımcı kazan sistemi görülmektedir. • Burada yardımcı kazanın dramı ekonomayser’de oluşturulan stimin dramı olarak kullanılır. Cerculating pump (Devridaim pompası),devamlı çalışarak, yardımcı kazanın alt dramına aldığı suyu ekonomaysere basarak ekonomayserde , egsozt gazlarının 340 derece sıcaklığında su buharlaşıp yardımcı kazanın su ve buhar dramına gelerek buradan doymuş stim olarak makine dairesinin istenilen yerlerine dağıtılır. • Burada elde edilen stim düşük basınçlı ve doymuş buhar niteliğindedir. SİSTEMİN ÇALIŞMASI • . Liman duruşlarında, yardımcı kazanda, ağır yakıt (burner) kullanılarak stim elde edilir. (7/10 kg/cm2- doymuş buhar 160/180°C). • Limandan çıkıldıktan sonra seyirde, yardımcı kazanın yakıt ile ısıtılmasına son verilir. • Ana makine egzost gazların üzerinde - bacaya girmeden evvel, (250/340°C) sıcaklık vardır. • Bu sıcaklık ana makineden alınan güce orantılı olarak düşer ve yükselir. • Egzost gazları bacayı terk ederken ısısı (130,160 derece) civarındadır. • Ekonomayzer borularında buharlaşan su (7/10kgcm2- 160/180°C) yardımcı kazanın su ve stim dramında toplanır. Buradan, değişik kullanım yerlerine dağılır. Yardımcı kazanlar 32 Otomatik stim üretim kontrol panosu Pano iki kısma ayrılmıştır: Yakıt yanma idaresi/kontrolu Güç dağıtım kontrolu Yardımcı kazanlar 33 Gemilerde mevcut otomatik stim üretim kontrol merkezi Burada ana güç yanma ve stim üretimi safhalarıda muhtelif yük durumlarında maksimum verimi sağlamak amacı ile otomatik olarak kontrol edilmektedir. Yardımcı kazanlar 34 Hot Water Scotch Marine Boiler Yardımcı kazanlar 35 Yardımcı kazanlar 36 Classic Scotch Marine Boiler The unique 3-pass(üç geçişli) scotch design delivers high operating efficiencies.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder