D HARFİ DENİZCİ SÖZLÜK ANLAMLARI

DEVİR. (Cycle): Bir gök cisminin yörüngesi üzerindeki hareketi. DEVİR DAİRESİ. (Tıırning Circie): Bir geminin devir merkez nokta¬sının, gemi 360 derecelik bir dönüş yaptığı zaman çizdiği daire şeklin¬deki izdir. Geminin baş taral'ı bu dairenin iç tarafında, kıç tarafı dış tarafında bulunur. DEVİR GÖSTERGESİ. (Revolution İndicator): Gemi ana makineleri¬nin bir dakika içindeki şaft devrini elektriki olarak köprüüstüne intikal ettiren gösterge. Her ana makine için ayrı bir gösterge bulunur. DEVİR MERKEZİ. (Pivoting Point): Gemi dümenine basıldığında de¬vir dairesini çizdiği kabul edilen nokta. Devir merkezi, geminin boş olup olmadığına, başlı veya kıçlı olmasına göre omurga hattı üzerinde değişik yerlerde bulunur. DEVİR MÜŞİRİ. Bak. Devir göstergesi DIRAVKÇK BEZİ. (Tahlc): Yelkenlerle flokların ve tentelerin yakala¬rını sağlamlaştırmak için boydan boya dikilen ensiz bez. DIRAVEÇE DEMİRİ. (Sheer Pole): Çarmıkların basıldığında birleş- memeleri için boğatalar üzerindeki ilk basamaklara ve yukarıya doğru uygun aralıklara konulan demir çubuklar. DIŞARI RÜZGÂR (Breeze): Sahillerden denizlere doğru esen rüzgâr. Yaz aylarında esen bu rüzgârlara Meltem denli’. DIŞ BÜYÜK FLOK. (Oııter Jib): Dış büyük flok istiralyası üzerine açı¬lan üç köşeli yelken. DIŞ BÜYÜK FLOK İSTİRALYASI. (Öutcr Jib Stay): Dış büyük floğun üzerine açıldığı larmo (istiralya). DIŞ GEZEGEN. (Superior planet): Güneşten en uzakta bulunan beş büyük gezegenden biri. DIŞ LİMAN. (Outer Harbour): İç içe aynı mevkide yapılmış liman te-sislerinden, iç limanı da kapsayan içine alan büyük limanın kapladığı liman sahasıdır. DIŞ PERVANE. (Outer propeller): Dört pervaneli gemilerde, omurga hattına nazaran en dışta bulunan pervane. DIŞTAN TAKMA MOTOR. (Outboard Motor): Daha ziyade küçük de¬niz araçlarında kıç aynalık tahtası üzerine takılan yüksek devirli motor. DİKİNE İNMEK. (To approach directly): Bir limana, körfeze veya de¬mir yerine, liman giriş hattına dik bir rota takip ederek gelmek. DİKİŞ. (Splicc): Bir halatın çımasını kendi bedeni üzerine kasa yap¬mak için kendi kolları vasıtasıyla tutturmak veya iki halatı birbirine eklemek için halat kollarım bedeni üzerine muhtelif usullerle tuttur¬maya dikiş denir. DİKİŞLİ KASA. (Spliccd ©ye): Bir halatın çımasını kendi bedeni üze¬rine dikerek kasa yapmak. Dikişli kasalar genellikle Kasa dikişi ile yapılır. DİKME. (Derrick): Ağır bir cismi yukarıya doğru kaldırmak için alt ucu biı- mapaya kilitlenmiş, üst ucundan alınan iki vento ile eğik bir duruma getirilmiş ve cundasında cin blok bulunan donatılmış direk. DİK RÜZGÂR. (Vcrtical Wind): Takip edilen rotamn aksi istikame¬tine doğru esen rüzgâr. Bu şekilde rüzgâr estiği zaman yelkenle yapı¬lan sejirlerde ilerleyebilmek için volta seyri yapmak mecburiyeti vardır. DİK VENTO. (Topping Lift): Yan mataforaları ile dikmeleri istenilen durumda bulundurmak için cundalarından alınarak gemi üzerindeki bir mapaya bağlanan palanga donanımı. DİL (Sheavc): Makaraların ve bastikaların kanalları içinde bulunan ve ortasından geçirilen bir mil üzerinde dönen, çevreleri halatların otu¬racağı şekilde oyulmuş tekerleklerdir. Makara dilleri pelesenk ağacı, demir veya pirinçten yapılırlar. DİNGİ. (Dinglıy): Tek çifte kürekle hareket eden 9 kadem boyundaki tekne. Dingi yerine Patalya terimi kullanılır. DİNLENDİRME TANKI. (Scttling Tank): Motorin ile çalışan dizel ma¬kineli gemilerdeki sarnıçlarda bulunan yakıt su ile karışmış olabilece¬ğinden motorların çalışmasına tesir eder. Suyun motorinden ayrılma¬sını sağlamak için sarnıçlardaki motorin ufak sarnıçlar içine alınır. Bu sarnıçlarda bir süre kalan motorin içindeki su dibe çökerek motorin¬den ayrılır. Mazot (Fuel Oil) ile çalışan gemilerde de bu tertibat vardır. DİP KAPLAMASI. (Gaıboard S trake, Sand Strakc): Omurganın iki ta¬rafında ve teknenin boyunca uzanan dış kaplama. DİREK. (Spar): Gemilerin güvertesinden yukarıya doğru dikilen ve serenlerle yelkenlerin ve armaların donatıldığı çubuklardır. Direkler pruvadan kıça doğru sıralanırlar ve ayrı ayrı isim alırlar. Üç direkli gemilerde bu direklere, Pruva, Grandi, Mizana. Dört direkli gemilerde Pruva, Grandi, Mizana. Kontramizana. Beş direkli gemilerde Pruva, Grandi, Mizana, Kontramizana, Kontrata Mizana. Altı direkli gemiler¬de Pruva, Grandi, Kontra Grandi, Mizana, Kontra Mizana, Kontrata Mizana Yedi direkli gemilerde, Pruva, Grandi, Kontra Grandi, Konrata Grandi, Mizana, Kontra Mizana, Kontrata Mizana isimlerini alırlar. DİREKBAŞ1 AÇISI. (Masthead angle): Direk şapkası ile o gemiden her hangi bir mesafede bulunan diğer bir gemideki gözlemcinin bu¬lunduğu noktadan geçen hattın ufukla hasıl ettiği açıdır. Bu açı, seks- tant denilen bir alet, vasıtasıyla bulunur. Direkbaşı açısının ölçülme- sinden maksat iki gemi arasındaki mesafeyi bulmaktır. Bu mesafeyi bulmak için Steyşin Kiper denilen bir alet kullanılır. DİREKBAŞI KIRMIZISI. Bak. Şapka kırmızısı.