VİDA KILAVUZLARI:

VİDA KILAVUZLARI: Vida kılavuzu deliği, vida kılavuzundan daha küçük olmalıdır. Uygun boyutta delik için, bir vida kılavuzu delme masası inşa edin. Vida kılavuzu eli, genellikle, her çap ve diş serileri için, 3 set halinde sağlanırlar. Her set bir konik kol, kılavuz ve alt kılavuzu içerir.

Sivri kılavuz, darbenin ilerleyişini başlatmak için kullanılırlar. Çünkü; onun sonu, birkaç dişli, sivri sırtlıdır. Sivri kılavuz, bir vidanın, vidalanacak yüzeyi yukarıdan aşağıya kadar delerek geçmesini sağlamak amacıyla kullanılır. Kılavuz, bir deliğin sonu kapandığı zaman kullanılır. Alt kılavuz, kapalı bir deliğin altına, full diş kesilmesi gerektiği zaman kullanılırlar. Tıkaç ya da alt tapalar, asla bir diş açımını başlatmak için kullanılmamalıdır.

Kılavuzu düz tutarak başlamak ve bunu da iş süresince korumak çok önemlidir, çünkü; kılavuzlar eğilirse ya da zorlanırsa kolaylıkla kırılacaklardır. Kılavuz, deliğe bir baskı uygulayarak sokulamamalıdır, çünkü kılavuzun dişleri zaten belli bir hızla içeriye doğru ilerlemeyi sağlar. En güvenli usûl, kılavuzu yarım tur ileri (saat yönüne) döndürmektir. Sonra çeyrek tur geriye doğru (saat yönünün tersi), sonra ileriye bir diğer yarım tur (saat yönüne) vs... Pirinç ya da dökme demir gibi yumuşak metallerde, geriye dönüşler gerekli değildir.

Çeliğe ya da bronza diş açıldığı zaman, yağlayıcı olarak kesme yağı kullanın. Yumuşak metallere kuru olarak diş açılabilir.

Kılavuz anahtarının iki yaygın şekli vardır. İlk olanı; düz saplı, ikinci olanı ise ‘T’ saplı olarak anılırlar.

Bir boru donanımı için deliğe diş açma, bir noktaya kadar cıvata kılavuzlama ile aynı yöntemle yapılır. Bununla beraber; boru dişi, sivriltilir ve asla deliğin dibine kadar sokulmaz. Eğer kılavuz çok derine inerse, dişler çok gevşek olacaktır. Bir boru dişi, borunun yaklaşık ¾’ü oranında bir derinliğe sokulmalıdır.

Boru, bir iç çap ölçer ile ölçüldüğünden dolayı, matkap ucu boyutu, borunun verilen boyutundan daha geniş olacaktır. Şekil 50, matkap ucu  borusu boyutlarının tablosunu göstermektedir. Örnek olarak; 1 inchlik bir boru için matkap ucu 1^5/32 olmalıdır.

AMERİKAN STANDART SİVRİ BORU DİŞLERİ

Kılavuz Ebatı	İnch Başına Düşen Diş	Matkap Ucu Ebatı
1/8	27	11/32
1/4	18	7/16
3/8	18	19/32
1/2	14	23/32
3/4	14	15/16
1	11 1/2	1  5/32
1 1/4	11 1/2	1 1/2
1 1/2	11 1/2	1 23/32
2	11 1/2	2  3/16
2 1/2	8	2  5/8
3	8	3 1/4

Fig. 50. Amerikan Standart.Sivri Boru Dişleri

Yağlayıcı kullandığınızdan emin olun. Aynı talimatları, el kılavuzu için de takip ediniz.

Dikkatli olarak kullanılsa bile, kılavuzlar bazı zamanlar kırılabilir ve bu durumlara karşı makinist, kırık kılavuz parçasını delikten çıkartmak için genel metotlara aşina olmalıdır. Bunu yapmak için; iki tatminkar yol vardır, bir keski veya zımba ile ya da bir kılavuz çıkarıcı ile, ve bunlar aşağıdaki şekilde yapılırlar:

1-) Bir keski veya zımba ile: Kırık kılavuzlar, şekil 5’te gösterildiği gibi, genel olarak küçük, kör bir keski veya sivri zımba kullanılarak çıkartılabilir. Bu çok defasında kılavuzu hareket ettirecek; daha sonra iş, aşağıda tarif edildiği gibi, bir kılavuz çıkartıcı ile tamamlanabilir. Kılavuzlar kırıldıkları zaman, çoğunlukla paramparça olurlar; kırılan parçalar, kılavuzları çıkartmak için hiçbir teşebbüste bulunmadan önce, küçük bir iğne zımba veya bir manyetik kalem ile delikten çıkartılmalıdır.

2-) Bir kılavuz çıkartıcı ile: Şekil , bir kılavuz çıkartıcının tatbikini göstermektedir. Bu aletin, kırılan kılavuzun olukları içine yerleştirilebilen, hareketli parmakları vardır. Görüldüğü üzere, halka iş yapılan yüze tam olarak oturmalıdır. Bir kılavuz anahtarı, kırılan parçayı dışarıya çıkartmak için, çıkarıcının üzerinde kullanılabilir. Kılavuz çıkartıcı, hareketli parmakları kırmadan, döndürücü kuvvete dayanamayacaktır. Kırılan kılavuzu, herhangi bir metotla çıkartmaya çalışmak, umumiyetle zaman, yetenek ve sabır gerektiren, uzun ve can sıkıcı bir iştir. İşte bu yüzden; bir tamirci mümkün olduğunca dikkatli davranarak kırılmaları önlemelidir.