KALAYLAMA

KALAYLAMA :

           Metal yüzeyindeki zayıf örtü tabakasıyla birlikte olur,lehimin metale yapışmasını sağlar ve katı birleştirme yapma işlemine kalaylama denir.kalaylamanın amacı yüzeyleri kalaylama yöntemiyle rahat birleştirmeye hazırlamaktır ve sert ekler yapmaktır.Kurşun ve kalay hariç tüm metallerde lehimlemeden önce kalaylamayı tavsiye ederiz.Kurşun ve kalay kazıyarak temizlenir.

           Bakır,pirinç ve galvenizlenmiş demirlerde yüzeyleri temizlenerek veya çinko kloru sürülerek lehim  almaya hazır hale getirilebilir galvenizlenmiş demir veya çinko levhalar lehim sürülmeden önce hidrolik ait ile temizlenmelidir.Metal donuklaşmış olduğu zaman donuklukları ortadan kaldırmak gereklidir.Kaynaklama yapmadan önce metal temizlenmiş olmalı yoksa lehim metale yapışmaz.

           Demirin lehimlenecek noktası iyi bir lehimlemeden önce kalaylanmış olmalı,kalaylama örneklerine ilişkin sıcakta oksidasyonu engelleyen lehim ile boya tabakası yöntemleri bu örnekte gösterilmiştir.Kalaylamada takip edilen genel prosedürler.

                 1 ) Noktaların yüzeyleri düz ve yassı hale gelene kadar eğelenir.

                 2 )  Nokta kendiliğinden lehimlenecek  sıcaklığa gelene kadar ısıtılır fakat kırmızılaşmamalı.

                 3 ) Noktanın yüzeyi amonyaklı tuğlanın üzerine sürtülür ve noktanın üzerine küçük miktarda lehim sürülür ve amonyakla ovulur.Lehim noktanın yüzeyinde küçük parlak film oluşturur.

                 4 ) Eğer amonyaklı tuğla mevcut değilse reçine ve lehim toz haline getirilip  ovulmak kaydıyla kalaylanabilir.

           Havya aşırı ısındığı zaman kolay parçalanır.Bu olursa lehim ucunun soğumasına olanak vermeli ve ondan sonra eğelenmeli ve sonra tekrar kalaylanmalı.

            Havya ısıtıldığı zaman lehim ucunun üzerindeki oksit tabakasının biçimine bakılmalı ve lehim ucunun derinliğine dalmadan ortadan kaldırılmalıdır.Derinlerde amonyum klorürün bir parçası suyun kırk parçasıyla eriyig oluşturur.Lehim geri çekilmeli .Kalaylı lehim ucunun parlaklık ve temizliği ortaya çıkar.

           Havya çinko klorüre veya başka asit eriyiglerine asla daldırılmamalı.Asit göze,cilt veya elbiselere sıçrayabilir  ve körlük,şiddetli yanıklara sebep olması mümkündür.

           Alışılmış lehimleme materyallerin sıcaklıkları yükseltilerek ve lehim eritilerek yapılır ve sonra lehim uygulanır.temiz ve güçlü bir lehim elde etmek için bize yardımcı olan sıralama aşağıda verilmiştir.

                 1 )  lehimlenecek yüzey temiz olmalı.lehim pislik veya makine yağına saplanmamalı.Sıcaklığa ve kimyasallara bağlı olmamalı tamamını ortadan kaldırabilirler.

                 2 )  Kullanılacak havya iyi kalayla kaplı olmalı.bazı hallerde iki tanesinin kullanımı tavsiye edilir.ısıtıldığı zaman diğeriyle birleşebilmeli.

                  3 )  Popüler kimyasallar kullanılmalı.

                  4 )  Sıcaklık kontrol altında tutulmalı.havşanın aşırı ısınmasına olanak verilmemeli.Fakat lehimin kendiliğinden erimesi için gerekli sıcaklığa sahip olmalı.

                  5 )  Güçlü bir bağ sağlamaya bağlı kalarak lehimle kapatılan yüzeyin bakımı yapılır.

                  6 )  lehim oturana ve soğuyana kadar lehimlenmiş iş hareket ettirilmemeli ve ellenmemeli.Lehim katılaşma esnasında dayanıksız ve kırılgan bir haldedir.

            Uygulamada en ideal yol lehimin akmasıdır.Yüzeyi önceden ısıtmak lehimin eriyip akmasını sağlar.lehim ucu şekil 83 ‘de gösterilen yerden tutulmalı.Yüzey yeteri sıcaklığa geldiğinde lehim ucu ,dikiş yeri boyunca yavaşça hareket ettirilir .Lehimin ucu bu yolda tutulmalı ki lehim akıntısının ilerlemesi için lehim ısınsın.Yassı lehim ucunun bir yüzeyinin çalışmaya karşı bakımı yapılmalı,sıcaklığı metalin yüzeyine süratli bir şekilde geçirilebilmeli.

            Eğer dikiş yerleri geçici olarak bağlanırsa metal levhaları lehimlemek çoğu kez kolaydır.Buda dikiş yeri boyunca aralıklarla lehim damlatılarak yapılır.Şekil 83 ‘de gösterilmiştir.Bir damla düştükten sonra havyanın ağzıyla uygulamaya başlanır.

Fig. 83. Applying solder

           Metal iki parçanın temas yüzeyi birlikte lehimleneceği zaman lehim ısıtılarak yapılır .İki yüzey kalaylanır ve sonra beraberce yerleştirilir ve havşa ve üfleçle ısıtılır ve  tekrar birleştirilir.Ayar boruları,kulplar ve elektriksel uçlar bu yöntemle lehimlenir.