ISO 3733 BİTÜM EMİLSİYONLARINDA VE PETROL ÜRÜNLERİNDE SU MUHTEVASI TAYİNİ METODU

ISO 3733 BİTÜM EMİLSİYONLARINDA VE PETROL ÜRÜNLERİNDE SU MUHTEVASI TAYİNİ METODU

1     Kapsam

Bu Standard, bitüm emülsiyonlarında su muhtevasının damıtma metodu ile tayininde kullanılan bir metodu kapsar.

2      Tarif

Bu standardın amaçları bakımından aşağıda verilen tarif geçerlidir.

2.1    Su muhtevası                                                                                                                

Bu standardda verilen metoda göre tayin edilen suyun, kültece yüzdesidir.

3     Prensip

Bitüm emülsiyonu nurnunesindeki su, su ile karışmayan bir çözücünün buharı taşıyıcı olarak kullanılarak damıtılır.

Yoğunlaşan taşıyıcı sıvı ve su, taksimatlı bir toplama kabında sürekti olarak birbirinden ayrılır. Su, taksimatlı toplama kabının alt tarafında birikirken, yoğunlaşan taşıyıcı sıvı balona geri döner.

4     Numune alma

Analiz numunesi EN 58'e göre alınmalıdır. Deney numuneleri EN 12594'e göre hazırlanmalıdır.

Hazırlanan deney numuneleri iki kısma bölünmeli, referans amaçlar için her iki kısım da deneye tabi tutulmalıdır.

5     İşlem

5.1    Düzeneğin kontrolü

Düzenek, gerektiğinde Ek A'da verilen işleme göre kontrol edilmelidir.

Not  - Yeni bir düzenek ilk defa kullanılmadan önce kontrol edilmeli ve mevcut düzenek de yılda bir defa kontrol edilmelidir.

5.2    Deney

5.2.1     İşlem, normal lâboratuvar şartları altında yapılmalıdır.

5.2.2    Deneye başlamadan önce, damıtma düzeneğinin temiz ve kuru olduğundan emin olunmalıdır.

5.2.3    Damıtma sonucu takriben 15 mL - 25 mL su elde edilecek miktarda, deney numunesi tartılarak yuvarlak dîpli balona  konulur.

Not - Emülsiyonun balon boynuna bulaşmasını önlemek için deney maddesinin, bir tel kullanılarak balona alınması tavsiye edilir.

Yaklaşık olarak 100 mL çözücü-taşıyıcı sıvı  ve birkaç tane kaynama taşı  balona ilâve edilir.

5.2.4  Düzenek, bağlantıları yapılarak deneye hazır hale getirilir ve   atmosfer havasının geri soğutucu  içerisinde yoğunlaşmasını önlemek için, gevşek bir şekilde top haline getirilmiş pamukla geri soğutucunun üst tarafı kapatılır.

5.2.5   Balon muhtevası kaynama noktasına kadar ısıtılır, soğutucu ucundan saniyede iki damla iiâ beş damla damıtma ürünü alınacak şekilde kaynama hızı ayarlanır.

5.2.6    Geri soğutucu borusu içerisinde veya toplama kabının cidarlarında su varsa, paslanmaz çelik tel  kullanılarak kabın içerisine düşmesi sağlanır. Toplama kabındaki su hacmi sabit kalıncaya ve toplama kabı dışında hiçbir yerde su görünmeyinceye kadar damıtma işlemine devam edifir.

5.2.7    Geri soğutucu, bir piset yardımıyla çözücü-taşıyıcı sıvı (Madde 5.2) ile yıkanır.

5.2.8  Toplama kabındaki su ve çözücü tabakaları arasında açıkça görülebilen bir ara yüzey oluşana kadar beklenir ve daha sonra 0,1 mL yaklaşımla su hacmi okunur.

6    Hesaplama

Deney numunesinin su muhtevası (w), kütlece yüzde olarak aşağıdaki bağıntı kullanılarak hesaplanır:

W = (m_W/m_E).100

Burada,

m_w        :Deney numunesinden damıtılan suyun, gram cinsinden kütlesidir ve taksimatlı toplama kabında toplanan suyun mililitre cinsinden hacmine eşittir.

m_E :Deney numunesinin gram cinsinden kütlesi.                                                                                           

dir.

7   Sonuçların gösterilmesi

Su muhtevası, % 0,1 yaklaşımla kütlece yüzde olarak veya referans amaçlar için iayin yapıldığında, iki deneyin aritmetik ortalaması olarak verilir.

Not - Sadece referans amaçlar için paralel tayinler yapılmalıdır. Rutin, iç üretim kontrolleri için tek bir deney yapılmasına izin verilir.